Grekenlun

"Grekenlun" uun öler spriikwiisen

Sölring Öömrang Fering Halunder Halifreesk Mooring Wiringhiirder Karhiirder Gooshiirder

Tekst üüb Fering

Flag faan Grekenlun

Koord faan Grekenlun uun det EU

Grekenlun, amtelk det Greks Republiik (üüb Greks: Ελλάδα Elláda of Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía) as en lun uun a süüd uast faan Euroopa. uun a nuurdwaast leit Albaanien, uun a nuurd Nuurd-Matsedoonien an uun a nuurduast lei Bulgaarien an't Türkei. A hoodsteed as Atheen.

Geografii[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Atheen

Koord faan Grekenlun

Geograafisk Laag[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Grekenlun leit för’t miast twesken 41° an 34° (faan a nuurd tu a süüd) an 19° an 29° (faan a waast tu a uast). At lun as amanbi triisis letjer üüs Tjiisklun. At lun dialt grensen mä fjauer lunen. Det lingst grens (472 km) faan't lun wurt mä Bulgaarien an det kurtst (192 km) mä’t Türkei diald. At lun dialt uk en 234 km lung grens mä Nuurd-Masedoonien an en 212 km lung mä Albaanien. A eeg faan Grekenlun as 13.676 km lung.

Lunskap[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Berger[Bewerke | Kweltekst bewerke]

De huuchst ponkt uun Grekenlun as de Mitikas toop faan dön Olymp Berger.

Steeden[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Dön tjiin gratst steeden uun't lun san:

#	Steed	Lidj (2011)^[1]
1	Atheen	3.168.846
2	Thessaloniki	806.635
3	Patras	195.265
4	Iraklio	157.452
5	Larisa	144.651
6	Volos	130.094
7	Acharnes	100.723
8	Chania	88.525
9	Ioannina	85.803
10	Chalkida	74.564

Indialing faan Ferwalting[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Grekenlun hee 13 regiuunen:

#	Regiuun	Grate (km²)^[2]	Lidj (2011)^[3]	Hoodsteed
1	Attika	3808	3.828.434	Atheen
2	Epirus	9203	336.850	Ioannina
3	Ionisk Eilunen	2307	207.855	Korfu
4	Kreeta	8336	623.065	Iraklio
5	Madel-Grekenlun	15.549	547.390	Lamia
6	Madel-Makedoonien	18.810	1.880.297	Thessaloniki
7	Nuurd-Egeeis	3836	199.231	Mitilini
8	Peloponees	15.491	577.903	Tripoli
9	Süüd-Egeeis	5286	309.015	Ermupoli
10	Thessaalien	14.036	732.262	Larisa
11	Uast-Makedoonien an Thraakien	14.156	608.182	Komotini
12	Waast-Grekenlun	11.350	679.796	Patras
13	Waast-Makedoonien	9451	283.689	Kozani

Histoore[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Suwereniteet

25. Marts 1821 begand det greks rewolutschuun jin det Osmaans Rik. A rebelen loket uun Morea an föl greks eilunen wiar bal uun hör eegendoom. 7. April 1821 wurd Atheen iinnimen. Diarefter wiar ünbestendig stridjen, diaruun a griken faan lidj faan a waast faan Euroopa holpen wurd. 5. Febrewoore 1825 greeb Egypten üüb a sidj faan a Osmaanen uun a konflikt iin an. Det Ferianigt Köningrik, Frankrik an Ruslun interweniaret. En ferianigt flot faan döndiar lunen besiigt a Osmaanen an Egyptern 20. Oktuuber 1827 uun a slacht faan Navarino, wat en wichtig bejewenhaid uun a krich wiar.

De letst akt faan't rewolutschuun bestemet de Rüs-Osmaans Krich (1828–1830). Efter de rüs iinmarsk iin uun det Osmaans Rik an a Sultaan sin kapitulatschuun wurd at apsaating faan en letj, suwereen, greks köningrik beslööden. En tjiisk prins, Otto I. faan Bayern, wurd a köning faan't lun.