Braahmii Skraft
(Widjerfeerd faan Brahmi)
 Tekst üüb Fering
|
Det ualindisk Braahmii Skraft (üüb Sanskrit: 𑀩𑁆𑀭𑀸𑀳𑁆𑀫𑀻 Brāhmī) as a föörluuper faan muar üüs hunert indisk skraften. Det as en kombinatschuun faan silwenskraft an buksteewerskraft (of Abugida). At skraft wurd faan potstaken, wat mä't skraft iinskrewen uun Anuradhapura uun Sri Lanka fünjen wurd, tu a began faan det 4. juarhunert f.Kr. dootiaret. Högen faan dön iarst an bekäändst Braahmii iinskraften san a iinskraften faan a keiser Aschoka faan a juaren 250 f.Kr.-232 f.Kr.. Det wurd uun dön 1830 juaren faan a ingels indoloog James Prinsep entsifiaret.
Konsonanten
[Bewerke | Kweltekst bewerke]At skraft hee trii-an-dörtig konsonanten:
| Teeken | ISO | IPA | Teeken | ISO | IPA | Teeken | ISO | IPA | Teeken | ISO | IPA | Teeken | ISO | IPA |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 𑀓 | ka | /kə/ | 𑀔 | kha | /kʰə/ | 𑀕 | ga | /gə/ | 𑀖 | gha | /ɡʱə/ | 𑀗 | ṅa | /ŋə/ |
| 𑀘 | ca | /cə/ | 𑀙 | cha | /cʰə/ | 𑀚 | ja | /ɟə/ | 𑀛 | jha | /ɟʱə/ | 𑀜 | ña | /ɲə/ |
| 𑀝 | ṭa | /ʈə/ | 𑀞 | ṭha | /ʈʰə/ | 𑀟 | ḍa | /ɖə/ | 𑀠 | ḍha | /ɖʱə/ | 𑀡 | ṇa | /ɳə/ |
| 𑀢 | ta | /t̪ə/ | 𑀣 | tha | /t̪ʰə/ | 𑀤 | da | /d̪ə/ | 𑀥 | dha | /d̪ʱə/ | 𑀦 | na | /nə/ |
| 𑀧 | pa | /pə/ | 𑀨 | pha | /pʰə/ | 𑀩 | ba | /bə/ | 𑀪 | bha | /bʱə/ | 𑀫 | ma | /mə/ |
| 𑀬 | ya | /jə/ | 𑀯 | va | /wə, ʋə/ | 𑀭 | ra | /rə/ | 𑀮 | la | /lə/ | |||
| 𑀰 | śa | /ɕə/ | 𑀱 | ṣa | /ʂə/ | 𑀲 | sa | /sə/ | 𑀳 | ha | /ɦə/ |
Wokaalen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]At skraft hee fjauertanj wokaalen:
| Bi a began faan’t wurd |
Teeken | IAST | IPA | Mä 𑀓 ka | IAST | IPA | Bi a began faan’t wurd |
Teeken | IAST | IPA | Mä 𑀓 ka | IAST | IPA |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 𑀅 | nian | a | /ə/ | 𑀓 | ka | /kə/ | 𑀆 | 𑀸 | ā | /aː/ | 𑀓𑀸 | kā | /kaː/ |
| 𑀇 | 𑀺 | i | /i/ | 𑀓𑀺 | ki | /ki/ | 𑀈 | 𑀻 | ī | /iː/ | 𑀓𑀻 | kī | /kiː/ |
| 𑀉 | 𑀼 | u | /u/ | 𑀓𑀼 | ku | /ku/ | 𑀊 | 𑀽 | ū | /uː/ | 𑀓𑀽 | kū | /kuː/ |
| 𑀋 | 𑀾 | ṛ | /r̩/ | 𑀓𑀾 | kṛ | /kr̩/ | 𑀌 | 𑀿 | ṝ | /r̩ː/ | 𑀓𑀿 | kṝ | /kr̩ː/ |
| 𑀍 | 𑁀 | l̩ | /l̩/ | 𑀓𑁀 | kl̩ | /kl̩/ | 𑀎 | 𑁁 | ḹ | /l̩ː/ | 𑀓𑁁 | kḹ | /kl̩ː/ |
| 𑀏 | 𑁂 | e | /eː/ | 𑀓𑁂 | ke | /keː/ | 𑀐 | 𑁃 | ai | /əi/ | 𑀓𑁃 | kai | /kəi/ |
| 𑀑 | 𑁄 | o | /oː/ | 𑀓𑁄 | ko | /koː/ | 𑀒 | 𑁅 | au | /əu/ | 𑀓𑁅 | kau | /kəu/ |
Öler teekens
[Bewerke | Kweltekst bewerke]| Teeken[1] | IAST | IPA | Mä ka | IAST | IPA |
|---|---|---|---|---|---|
| 𑁆 | - | - | 𑀓𑁆 | k | /k/ |
| 𑀁 | -ṃ | /ṃ/ | 𑀓𑀁 | kaṃ | /kaṃ/ |
| 𑀂 | -ḥ | /ḥ/ | 𑀓𑀂 | kaḥ | /kaḥ/ |
Taalen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 𑁒 | 𑁓 | 𑁔 | 𑁕 | 𑁖 | 𑁗 | 𑁘 | 𑁙 | 𑁚 |
Luke uk diar
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Kwelen an futnuuten
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- ↑ Dönheer teekens haa nian salewstendig formen.