Code faan sidj Geograafisk lengde uunluke

{{Öömrang}}

[[Datei:latitude and longitude graticule on a sphere.svg|thumb|Geograafisk breetje (<math>\phi</math>)<br>an lengde ({{lambda}})]]
[[Datei:Latitude lines.svg|thumb|Breetjinkreiser]]

At '''geograafisk lengde''' ([[Lambda|{{lambda}}]]) of a '''meridiaan''' ({{laS|longitudo}}, {{enS|longitude}}, ufkört ''LON'') as di [[winkel]], di en ponkt üüb a eerd faan a ''nolmeridiaan'' ufwikt. A ''nolmeridiaan'' ferlääpt faan a [[nuurdpuul]] tu a [[süüdpuul]] troch det stääd [[Greenwich]], Faan diar (0°) wurd a meridiaanen efter uasten bit 180° (''uastelk lengde'') an uk efter waasten bit 180° (''waastelk lengde'') tääld. 180° Uast an 180° Waast faal üüb disalew [[meridiaan]], det as at ''[[dootemgrens]]''.

Steeden, diar üüb di salew meridiaan lei, haa tu salew tidj made. A meridiaan as at ''madeliinje''.

Am en ponkt üüb a eerd iandüüdag tu bestemin, brükst dü bütj at ''lengde'' uk noch at ''breetje''. At '''[[geograafisk breetje]]''' ([[Phi|{{phi}}]]) of a '''breetjinkreis''' ({{laS|''latitudo''}}, {{enS|''latitude''}}; ufkört ''LAT'') as di [[winkel]], di en ponkt üüb a [[eerd]] faan a [[ekwaator]] ufstäänt. Efter nuurden began a breetjin mä 0° (ekwaator) an kön bit +90° ([[nuurdpuul (eerd)|nuurdpuul]]) waaks, efter süüden gongt'at faan 0° bit -90° ([[süüdpuul]]).

Steeden, diar like widj faan a ekwaator ufstun, lei üüb det salew geograafisk breetje.

== Luke uk diar ==
{{commonscat öömrang|Longitudes}}
* [[Uasthualewkuugel]]
* [[Waasthualewkuugel]]

[[Kategorie:Geografii]]