Code faan sidj Winkelgraad uunluke

{{Didiar artiikel|ment a winkelgraaden. Luke uk bi [[Graad]].}}
{{Öömrang}}
{{Infobox Einheit öömrang
| Norm         = uun't [[SI-süsteem]] tuläät
| Name         = Graad
| Symbol       = <math>{}^\circ</math>
| SI           = <math>1^\circ = \frac{\pi}{180}\,\mathrm{rad} \approx 0{,}0175</math>
| Dimension    = 
| Dim          = <math>\mathsf{\frac{M}{M} = 1}</math>
| PhysicalSize = [[Winkel]]
| Size= <math>\alpha ,\, \beta ,\, \gamma ,\, \ldots\dots</math><br />(greks buksteewen)
| NamedAfter   = 
| DerivedFrom  = 
| SeeAlso= [[Hemelswaier]]
| cgs          = 
| esE          = 
| emE          = 
}}

At '''Graad''' (faan {{laS|''gradus''}}‚ straal) as en miat uun a [[matematiik]] för di [[winkel]]. Det ianhaid woort mä '''°''' ufkört. Am det ei mä en [[temperatuur]] tu ferwakslin, haa jo temperatuur-ianhaiden leewen noch en [[buksteew]] diarbi so üs °C = [[graad Celsius]].

== Bestemang ==
1&nbsp;graad as fäästlaanj üs di 360.&nbsp;dial faan en [[kreis]]. En sjuarden faan en kreis hää 90°, det as en "rochten winkel", en hualwen kreis as 180° grat.

== SI-süsteem ==
[[Datei:Degree-Radian Conversion.svg|thumb|340px|Amreegnin faan radiant an graad]]

Uun a wedenskap woort oober miast mä <math>rad</math> (Radiant) werket. Diarbi gongt am diarfaan ütj, dat en kreis di raadius 1 hää. Do as di hiale kreis (360°) likwäärdag mä <math>2\pi</math>. Det amreegnin gongt so:

:<math>
360^\circ = 2\pi\,\mathrm{rad}
</math>
an so komst dü tu:
:<math>
1^\circ = \frac{2\pi}{360}\,\mathrm{rad} = \frac{\pi}{180}\,\mathrm{rad} \approx 0{,}017453293\,\mathrm{rad}
</math>

== Bröökdialen ==
Bröökdialen faan en graad wurd deesimaal uunden, t.b. 12,37° (= 12 {{Bruch|37|100}}°).<br />
Jo mut oober uk uun söstagstel uunden wurd mä winkel[[minüüten]] an winkel[[sekunden]], t.b. 12°22′12″ (= 12+{{Bruch|22|60}}+{{Bruch|12|3600}}°).<br />
Uun a [[nawigatsioon]] mä geograafisk koordinaaten woort det deesimaal süsteem mä det söstagstel süsteem fermisket. Diar koon det t.b. 54°22,3' (= 54+{{Bruch|22,3|60}}°) het. Diarbi as 1° = {{Bruch|1|90}} faan en sjuarden faan a [[eerd]]kreis (amanbi 10.000:90 = 111 [[km]]), 1' as = {{Bruch|1|60}} faan 1° (amanbi 1,852 km = 1 [[siamiil]]) an 0,1' as = {{Bruch|1|10}} faan en siamiil (amanbi 185 [[m]] = 1 kaabel).

[[Kategorie:Geometrii]]