Jaar

"Jaar" üp üđer Spreekwiisen

Sölring  Öömrang  Fering  Halunder  Halifreesk  Mooring  Wiringhiirder  Karhiirder  Gooshiirder

Söl'ring

Füsikaalisk Maat
Noom	(Juliaansk) Jaar
Teeken fan't Maat	$\mathrm {a,a_{jul.},y,y_{jul.}}$
Füsikaalisk Gurthair	Tir
Formelteeken	$t$
Dimensjoon	${\mathsf {T}}$
Üs SI-Maaten	$\mathrm {1\,y=31\,557\,600\;s}$
Nēmt eeđer	Julius Cäsar
Hinget töhop me	Juliaans kalender

Dit (Juliaans) Jaar es en Maat fuar Tir. En Jaar waaret binai akuraat 365,25 Daagen.

Di krüm Tal kumt diarfan, dat wü trii Jaaren lung me 365 Daagen reekni, en da kumt en Jaar me 366 Daagen. Dit fjaart es en Skrekeljaar.

Tirenreekningen

• Jaartiint. Dit es en Tir fan 10 Jaaren. Dit bigent altert me di 1. Janewaari eeđer en Tiiner-Jaar -sa üs 1971 of 2011- en giar bit tö di leest Dai fan dit naist Tiiner-Jaar, sa üs 1980 of 2020.

• Jest Jaartiint: 2001 bit 2010
• Taust Jaartiint: 2011 bit 2020
• Trēr Jaartiint: 2021 bit 2030

Hoken fan di "Sööwentiger Jaaren" snaket, di meent man aaftinoch di Jaaren 1970 bit 1979.

• Jaarhönert. Tö reekni es dit me dit jest Jaar eeđer en Hönerterjaar, dit bigent me di 1. Janewaari fan en Jaar üs 1801 en lapt bit tö dit Jen fan dit naist Hönerterjaar, dit wiar jir di 31. Detsember fan 1900). Ditdiar Jaarhönert wiar dit 19. juarhunert.

• Jest Jaarhönert: 1 bit 100
• Taust Jaarhönert: 101 bit 200

esf.

• 19.Jaarhönert: 1801 bit 1900
• 21. Jaarhönert: 2001 bit 2100

• Jaardüüsend. Dit lapt aliksa üs me Jaartiint en Jaarhönert. Sa wiar di Tir fan di 1. Janewaari 1001 bit tö di 31. Detsember 2000 dit 2. Jaardüüsend eeđer Kristes.

• Jaarmiljoon. Sa'n Tir es fuar di Geologii nöörig. Diar snaket em da fan en Ma, en Mega-Annum.

Kalenern

Kalen'ern

Gregoriaansk Kalener 2024 MMXXIV Ab urbe condita 2777 Armeensk kalener 1473 ԹՎ ՌՆՀԳ Schineesk kalener 4720 – 4721 庚卯 – 辛辰 Etiopisk kalener 2016 –2017 Hebreewsk kalener 5784 – 5785 Hindukalenern - Vikram Samvat 2079 – 2080 - Shaka Samvat 1946 – 1947 Iraans kalener 1402 –1403 Islamiitisk kalener 1446 –1446

Dit Jaar es mal nöörig fuar Kalenern. Wi gung eeđer di Gregoriaansk Kalener, en diar haa wü dit Jaar 2024 eeđer Kristes.

Fuar wat dit Jaar jit nöörig es

• Ön di Astronomii uur dit Jaar üđers fastliar: En Jaar es forgingen, wan di Öört jens trinjom di Sen löpen es. Des waaret ek akuraat 365,25 Daagen, dit sen bluat 364,2421 Daagen.

dat üs Kalener nü ek mes giar, falt eeđer ark 100 Jaaren, wat ek döör 400 tö diili sen, en Skrekeljaar üt. Dit es naist Lop ön't Jaar 2100.

• En Skuuljaar waaret ek jüst en Jaar, en dit bigent uk ek ön di Janewaari. En Skuuljaar uur fan't Amt fastlair en bigent fuar't Miist ön dit Jen fan di August en lapt bit tö di Juuli.

• Dit Höövjaar bigent me di 1. Advent.

• Dit leewentsjuar bigent me di Gibuursdai en uur fuar't Miist ark Jaar fiiret.

Spreegwurden

• Det juar hää manang daar an noch muar mialtidjen
• Drüg juaren san nian hongerjuaren

Luke uk diar

• Skrekeljaar
• Iirnge ouersacht
• Wikiquote: Jaar (Dütsk)