Code faan sidj Neederlönje uunluke

{{Didiar artiikel|ment di loonsdial uun [[Euroopa]]. Menst Dü ferlicht [[Könangrik faan a Neederlunen]] ?}}
{{Navigationsleiste
|TITEL="{{PAGENAME}}" önj oudere spräkewise
|INHALT=
{{Inhalt Niederlande}}
}}
{{Mooring}}
{{Infoboks lönj|
äinnoome        = Nederland <br> Nederlönj |
noome           = Nederlönj |
foone           = Flag of Netherlands.svg |
woopen          = Royal Coat of Arms of the Netherlands.svg |
plåts           = LocationNetherlands.svg |
woolspräk       = Je Maintiendrai |
amtsspräke      = [[Nederlönjsch]], [[Weestfrasch]] |
hoodstää        = [[Amsterdam]] |
stootsform      = konstitusjonåle moonargii |
schuchte        = 41.543 <ref>[https://allecijfers.nl/nederland/#100-onderwerpen Statistieken Nederland], AlleCijfers.nl</ref> |
wååder          = 18,41 |
inboogertål     = 17.948.000 <ref>[https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/83474NED/table?ts=1704374564258 Bevolkingsontwikkeling; maand en jaar], CBS StatLine</ref> <br> 432 Inb. / km² |
teeliir         = 2024 |
münt            = [[Euro]] |
müntkoode       = EUR |
tidsoone        = +1 |
fiirdäi         = [[27 april]] |
nasjonoolhymne  = Wilhelmus |
lönjkoode       = NLD |
internet-TLD    = [[.nl]] |
teelefoonforwool= +31 |
}}

Da '''Neederlönje''' (aw [[Tjüsch]]: '' Niederlande'', aw [[Weestfrasch]]: ''Nederlân'', aw [[Neederlönjsch]]: ''Nederland'') as en [[lönj]] önj Weest-[[Euroopa]]. Jü [[hoodstää]] as [[Amsterdam]] än jü kining foon dåt [[Kiningrik foon da Nederlönje|kiningrik]] as sunt [[2013]] [[Willem-Alexander]]. 

== Geografii ==

Di huuchste bärj foon dåt lönj as di Vaalserbärj (323 m). Da grutste struume foon da Neederlönje san jü Maas, di Rhin, jü Schelde, ju Waal än jü IJssel.

Da Nederlönje wårde begränsed foon:
* jü [[Weestsiie|Weestsiie]] önj dåt norden än weesten,
* [[Tjüschlönj|Tjüschlönj]] önj dåt ååsten,
* [[Belgien|Belgien]] önj dåt sööden.

== Histoori ==
Sunt 1581 bilede [[Holönj|Holönj]] tuhuupe ma (Weest-) [[Fryslân|Fraschlönj]] (Fryslân), [[Groningen (prowints)|Groningen]], [[Siilönj|Siilönj]], [[Utrecht (prowints)|Utrecht]], [[Gelderlönj|Gelderlönj]] än [[Overijssel|Overijssel]] jü föderåål republiik foon da soowen prowintse (da Nederlönje). Da oudere - [[Drente|Drente]] önj dåt ååsten än [[Nord-Braband|Nord-Braband]] än [[Limborj|Limborj]] önj dåt sööden, hingeden deer en lait ås äinduum bai.

Önj dåt soowentäinst iirhunert köm jü republiik döör hoonel tu en grut rikduum än wus deerdöör aw en was tid jü jarst grutmåcht foon e wråål, jü grute koloniie häi önj Ååst-Indien än latjere önj Afrikaa un Ameerika ([[New York|New York]] wus grünläid ås Nai Amsterdam). Jü republiik wörd ferwålted foon en stäädehüüljer (stadhouder), di foon da provintse kiisd wörd. Dåt wus dan åltens en prins foon Oranien.

Önj dåt oochtäinst iirhunert wus dåt åles forbai än wörd dåt åltens mör tu en latj lönj, dåt tuleest 1795 foon da Frånsche äroobred wörd. Deer wus dåt forbai ma föderalismus än åle prowintse wörden uner Den Haag broocht. Sü ferlüüs [[Fryslân|Weestfraschlönj]] dan sin frihäid. Holönj wörd uk nuch önj tou diile kliiwed ([[Nordholönj|Nord-]] än [[Söödholönj|Söödholönj]]) än sü jäif dåt eeftert alwen provintse.

Ås 1813 da Frånsche foon di alians sloin wörden wjarn, köm di leeste stäädehüüljer wi än wörd 1815 tu kining ütbiiljked.  Man di föderalismus köm ai wi än ouers ås önj Tjüschlönj än da mååste oudere lönje hääwe prowintse än gemiinde bål ninte tu seeden. Da mönje uk bål niinj äine stüüre hääwe.

Jarst 1985 köm jü tweelewte prowints [[Flevolönj|Flevolönj]] deertu, jü bestoont üt diile foon di önjdikede Söödersiie twasche Holönj än Weestfraschlönj.

== Prowintse ==
[[Image:Map provinces Netherlands-fy.svg|thumb|250px|Prowintse, hoodstäägne än oudere wichtie stääse foon da Neederlönje]]

Da 12 prowintse foon da Neederlönje.<ref>[https://allecijfers.nl/provincies/ Provincies in cijfers], AlleCijfers.nl</ref>

{| class="prettytable sortable"  border=1
|----- bgcolor="#C0C0C0"
! Prowints
! Rang <br> fläche
! Rang <br> önjb.
! Fläche <br> km²
! Anteil <br> %
! Önjboogertål <br> (2023)
! Hoodstää
|-----
| [[Drente]]
| align="center" | 9
| align="center" | 10
| align="right" | 2.680
| align="right" | 6,5
| align="right" | 502.000
| align="center" | [[Assen]] 
|-----
| [[Flevolönj]]
| align="center" | 10
| align="center" | 11
| align="right" | 2.412
| align="right" | 5,8
| align="right" | 445.000
| align="center" | [[Lelystääd]] 
|-----
| [[Gelderlönj]] 
| align="center" | 2
| align="center" | 4
| align="right" | 5.136
| align="right" | 12,4
| align="right" | 2.134.000
| align="center" | [[Arnhiim]]
|-----
| [[Prowins Groningen|Groningen]] 
| align="center" | 7
| align="center" | 9
| align="right" | 2.955
| align="right" | 7,1
| align="right" | 596.000
| align="center" | [[Groningen]] 
|-----
| [[Limborj (Nederlönje)|Limborj]]
| align="center" | 11
| align="center" | 7
| align="right" | 2.210
| align="right" | 5,3
| align="right" | 1.128.000
| align="center" | [[Maastricht]] 
|-----
| [[Nord-Braband]] 
| align="center" | 3 
| align="center" | 3
| align="right" | 5.082
| align="right" | 12,2
| align="right" | 2.626.000
| align="center" | [['s-Hertogenbosch]] 
|-----
| [[Nordholönj]] 
| align="center" | 4
| align="center" | 2
| align="right" | 4.092
| align="right" | 9,9
| align="right" | 2.953.000
| align="center" | [[Haarlem]] 
|-----
| [[Overijssel]] 
| align="center" | 5
| align="center" | 6
| align="right" | 3.421
| align="right" | 8,2
| align="right" | 1.184.000
| align="center" | [[Zwolle]] 
|-----
| [[Siilönj]]
| align="center" | 8 
| align="center" | 12
| align="right" | 2.933
| align="right" | 7,1
| align="right" | 391.000
| align="center" | [[Middelburg]] 
|-----
| [[Söödholönj]] 
| align="center" | 6
| align="center" | 1
| align="right" | 3.308
| align="right" | 8,0
| align="right" | 3.805.000
| align="center" | [[Den Haag]] 
|-----
| [[Prowins Utrecht|Utrecht]]
| align="center" | 12
| align="center" | 5
| align="right" | 1.560
| align="right" | 3,8
| align="right" | 1.388.000
| align="center" | [[Utrecht]] 
|-----
| [[Weestfraschlönj]]
| align="center" | 1
| align="center" | 8
| align="right" | 5.753
| align="right" | 13,8
| align="right" | 660.000
| align="center" | [[Ljouwert]]
|-----
! colspan=3 | 
! align="right" | 41.543
! align="right" | 100
! align="right" | 17.811.000
! align="center" |  
|}

== Stääse ==
* [[Amsterdam]]
* [[Montfort]]

== Ökonomii ==
Dåt [[Brutoinlönjsprodukt|Brutoinlönjsprodukt]] pro hood wus [[$|$]]39.000 önj 2007. Önj 2007 wus 2% foon e hiilj ökonomii loonbedrif, 24,4% industrii än 73,6% tiinjste.

== Sii uk ==
* [[BES eilunen|BES ailönje]]

==Kwäle==
<references/>

{{Prowins uun a Neederlunen}}

{{Lönje önj Euroopa}}

[[Kategorie:Neederlönje| ]]