Tlingit spriak

Faan Wikipedia
(Widjerfeerd faan Tlingit (Spriik))
Tekst üüb Öömrang


Tlingit spriak

Snaaket uun

USA (Alaska) an Kanada
Spreegern 845 (Gordon 2005 juar)
Wedenskapelk
iindialang
Spriak-Ufkörtang
ISO 639-2:

tli

ISO 639-3:

tli

Sitka, 1827

Tlingit spriak (tli: Lingít Yoo X̲'atángi, Teslin Łingít) — san en twiig faan a Na-Dene spriaken. Snaaket woort det faan amanbi 845 minsken fööraal uun USA (Alaska) an uun a Kanada.

Spriakwiisen[Bewerke | Kweltekst bewerke]

  • Nuurd-Tlingit (ingels Northern Tlingit)
    • Grat-Nuurd-Tlingit (ingels Greater Northern Tlingit, Northern Tlingit (sensu stricto))
      • Angoon spriakwiis
        • Xutsnoowú Ḵwáan (ingels Angoon people)
        • Xudzidaa Ḵwáan (ingels Angoon people)
      • Sitka spriakwiis
        • Shee At’iká Ḵwáan / Sheet’ká Kwáan (ingels Sitka people). Uun eilun Sitka an Chichagof (Shee At’iká).
      • Sumdum spriakwiis
        • S’awdaan Ḵwáan (ingels Sumdum people)
      • Auke (Aak’w) spriakwiis
        • Aak’w Ḵwáan (ingels Auke Bay people). Uun süüd Lynn Canal, Juneau an nuurd Admiralty eilun.
    • Widjnuurd-Tlingit (ingels Far Northern Tlingit, Gulf Coast Tlingit). Haines (Deishú), Yakutat an Hoona.
      • Hoona (Gaawt’aḵ.aan, Xunaa)
        • Xunaa Ḵwáan (ingels Hoonah people).
        • (?) G̲alyáx Ḵwáan (ingels Kaliakh River people).
      • Chilkat spriakwiis
        • Jilḵaat Ḵwáan (ingels Chilkat people). Uun Klukwan.
        • (?) Jilḵoot Ḵwáan (ingels Chilkoot people). Uun Haines an Skagway.
      • Dry Bay spriakwiis
        • G̲unaaxoo Ḵwáan (ingels Dry Bay people)
      • Yakutat (Yaakwdáat) spriakwiis
        • Laax̲aayík Ḵwáan (ingels Yakutat Bay people)
    • Interior Tlingit (ingels Interior Tlingit, Inland Tlingit). Uun Kanada.
      • Atlin Tlingit
        • Áa Tlein Ḵwáan (ingels Atlin Lake people)
        • T’aaḵu Ḵwáan (ingels Taku people)
      • Deisleen Ḵwáan (ingels Teslin Lake people)
      • Carcross Tlingit people.
  • Süüd-Tlingit (ingels Southern Tlingit)
    • Auergung Süüd-Tlingit (ingels Transitional Southern Tlingit). Uun Kake (Ḵééx̲, Ḵéix̲’ ), Wrangell (Ḵaachx̲ana.áak’w) an Petersburg (Gánti Yaakw Séedi).
      • Ḵéex̲ Ḵwáan (ingels Kake people)
      • Shtax’héen Ḵwáan (ingels Stikine people). Uun Wrangell an Stikine River.
    • Sanya-Henya Tlingit (ingels Sanya-Henya Tlingit, Sanya-Henya Southern Tlingit). Uun Ketchikan (Kichxáan) an Klawock.
      • Sanyaa Ḵwáan (ingels Cape Fox people)
      • Hinyaa Ḵwáan (ingels Klawock people)
      • Kooyu Ḵwáan (ingels Kuiu Island people)
      • Taḵjik’aan Ḵwáan (ingels Tuxekan people). Uun Klawock an Craig.
    • Tongass Tlingit (ingels Tongass Tlingit). (†2010 - ütjstürwen)
      • Taant’a Ḵwáan (ingels Ketchikan people).

Skraft[Bewerke | Kweltekst bewerke]

e-mail Ameerikoo Kanada IPA
a a a ʌ
á á á ʌ́
aa aa à a
áa áa â á
ch ch ch tʃʰ (tʃ)
ch' ch' ch' tʃʼ
d d d t (d)
dl dl tɬ (dl)
dz dz dz ts (dz)
e e e ɛ
é é é ɛ́
ee ee ì i
ée ée î í
ei ei è e
éi éi ê é
g g g k (ɡ)
gw gw gw kʷ (ɡʷ)
gh gh q (ɢ)
ghw g̲w ghw qʷ (ɢʷ)
h h h h
i i i ɪ
í í í ɪ́
j j j tʃ (dʒ)
k k k
kw kw kw kʷʰ
k' k' k'
k'w k'w k'w kʷʼ
kh kh
khw k̲w khw qʷʰ
kh' k̲' kh'
kh'w k̲'w kh'w qʷʼ
l l ł ɬ
l' l' ł' ɬʼ
(ll) (l̲) l l
(m) (m) m m
n n n n
(o) (o) (o) o
oo oo ù u
óo óo û ú
s s s s
s' s' s'
sh sh sh ʃ
t t t
t' t' t'
tl tl tl tɬʰ
tl' tl' tl' tɬʼ
ts ts ts tsʰ
ts' ts' ts' tsʼ
u u u ʊ
ú ú ú ʊ́
w w w w
x x x x
xw xw xw
x' x' x'
x'w x'w x'w xʷʼ
xh xh χ
xhw x̲w xhw χʷ
xh' x̲' xh' χʼ
xh'w x̲'w xh'w χʷʼ
y y y j
(ÿ) (ÿ/y̲) (ÿ) ɰ
. . . ʔ

Bispalen[Bewerke | Kweltekst bewerke]

  • lingít (Teslin spriakwiis: łingit) minsk
  • ḵáa maan
  • sháa wüf
  • keitl hünj
  • ḵ’eikaxwéin bluum
  • gagaan san
  • dís muun
  • kugóos’ wok
  • kutx ayanahá stäär
  • taat naacht
  • t’éex’ is
  • dleit snä
  • séew / sóow rin
  • hít hüs
  • lítaa kniif
  • dleey flääsk
  • yaakw kaanu
  • stian
  • t’ooch’ kööl
  • ǥayéis’ iisen
  • éeḵ kööber

Taalen[Bewerke | Kweltekst bewerke]

  • tléix’ ian
  • déix̲ tau
  • nás’k trii
  • daax’oon sjauer
  • keijín fiiw
  • tleidooshú sääks
  • dax̲adooshú sööwen
  • nas’gadooshú aacht
  • gooshúḵ njüügen
  • jinkaat tjiin


Futnuuten[Bewerke | Kweltekst bewerke]


Literatüür[Bewerke | Kweltekst bewerke]

  • James A. Crippen (2005), The New Tlingit Noun Dictionary
  • James A. Crippen (2008), Notes on Tlingit Grammar
  • James A. Crippen (2008), Tlingit Grammar Handbook

Ferwis efter bütjen[Bewerke | Kweltekst bewerke]