Aleutisk
Erscheinungsbild
(Widjerfeerd faan Unangans)
Tekst üüb Öömrang |
Aleutisk | ||
---|---|---|
Snaaket uun |
USA (Alaska) an Ruslun | |
Spreegern | 150 (2007 juar) | |
Wedenskapelk iindialang |
| |
Spriak-Ufkörtang | ||
ISO 639-2: |
ale | |
ISO 639-3: |
ale |
Aleutisk of Unangans spriaken (aleutisk: Unangam Tunuu) — san en twiig faan a eskimo-aleutisk spriaken. Snaaket wurd jo faan amanbi 150 minsken fööraal uun a USA (Alaska) an uun Ruslun (Komandööreilunen).
Spriakwiisen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]efter: Unangam Language Pre-contact Tribes and Dialects[1]
- Widjwaast-aleutisk
- Sasignan (ale. Sasignan; uast spriakwiisen Sasxinan; waast spriakwiisen Sasxinas; ing. Attuan). Attu, Agattu, Semichi eilunen.
- Rus-Aleutisk creole (ale. Kasakam Unangangis ; ing. Copper Island Aleut; rus. медновский язык). Kommandeureilunen.
- Madelwaast-aleutisk (ale. Aliguutax̂; ing. Atkan, Western Aleut]
- Naahmiĝus. Delarof (Amatignak, Tanaga) eilunen.
- Niiĝuĝis. Andreanof (Kanaga, Adak, Atka, Amlia, Seguam) eilunen.
- Uast-aleutisk (ale. Eastern Unangan, Eastern Aleut)
- Akuuĝun of Uniiĝun. Four Mountains (Amukta, Kagamil) eilunen.
- Qawalangin. Fox (Umnak, Samalga, waast Unalaska) eilunen.
- Qigiiĝun. Krenitzen (uast Unalaska, Akutan, Akun, Tigalda) eilunen.
- Qagaan Tayaĝungin. Sanak (Unimak, Sanak) eilunen.
- Taxtamam Tunuu. Belkofski.
- Qaĝiiĝun. Shumigan eilunen.
Skraften
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Kyrilisk
[Bewerke | Kweltekst bewerke]А | Б* | В* | Г | Г̑ | Д | Е* | Ж* | З† | И | І* | Й | К | Ҟ | Л | М | Н | Ҥ | О* | П* | Р* | С | Т | У | Ў | Ф* | Х | Х̑ | Ц* | Ч | Ш* | Щ* | Ъ | Ы* | Ь | Э* | Ю | Я | Ѳ* | Ѵ* |
а | б* | в* | г | г̑ | д | е* | ж* | з† | и | і* | й | к | ҟ | л | м | н | ҥ | о* | п* | р* | с | т | у | ў | ф* | х | х̑ | ц* | ч | ш* | щ* | ъ | ы* | ь | э* | ю | я | ѳ* | ѵ* |
* only for foreign words
† only for Sasignan dialect |
---|
Latiinsk
[Bewerke | Kweltekst bewerke]A | B | CH | D | F | G | Ĝ | X | X̂ | H | I | K | L | M | N | O | Q | R | S | T | U | V | W | Y | Z |
a | b | ch | d | f | g | ĝ | x | x̂ | h | i | k | l | m | n | o | q | r | s | t | u | v | w | y | z |
Det muartaal
[Bewerke | Kweltekst bewerke]'singular | dual | plural | nuurdfresk (öömrang) |
Unangax̂ | Unangax | Unangan | Aleut fulk |
qax̂ | qax | qan | fask/fasker |
sax̂ | sax | san | fögel/fögler |
isux̂ | isux | isuĝin | wüf/wüfen |
tix̂lax̂ | tix̂lax | tix̂lan | aaren/aarner |
iqyax̂ | iqyax | iqyan | kajak/kajaks |
ilgaaĝux̂ | ilgaaĝux | ilgaaĝun | aachtfut/aachtfet |
Mamenspriak
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Aleutisk studententaalen uun a juaren 1987–1988:[2]
Skuul-regiuun | Mamenspriak spreegern | Nian mamenspriak spreegern | Gehial |
Aleuten | 2 | 16 | 18 |
Anchorage | 1 | 29 | 30 |
Bristol Bay | . | 1 | 1 |
Kenai | . | 1 | 1 |
Pribilof Islands | . | 70 | 70 |
Tanana | . | 18 | 18 |
TOTAL | 3 | 135 | 139 |
Aleutisk skuuljongen üüb a Aleuten an a Pribilof eilunen (10. Oktuuber 2000):[3]
- Atka %100
- Akutan %100
- St. Paul %97
- St. George %100
- King Cove %91
- Sand Point %86
- False Pass %83
- Nelson Lagoon %81
- Adak %73
- Nikolski %44
- Unalaska %19
- Cold Bay %17
Kwelen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- ↑ Unangam Language Pre-contact Tribes and Dialects by Knut Bergland and Moses L. Dirks
- ↑ Bilingual/Bicultural Education Programs
- ↑ Available data from the schools in the Aleutian and Pribilof Islands current as of October 10, 2000. Archiwiaret faan det originool di April 15, 2011. Ufrepen uun August 21, 2011.
Luke uk diar
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- Aleuten
- www.alaskool.org (The Map of the Aleut Tribes and Dialects)
- Alice Taff and all. (2001), Phonetic structures of Aleut, Journal of Phonetics (2001) 29, 231-271