Alberta/fe

Faan Wikipedia
Tekst üüb Fering


Alberta uun Kanada

Alberta as ian faan dön tjiin prowinsen faan Kanada. At prowins leit uun a waast faan't lun. Uun a nuurd leit dön Nuurdwaast-Teritoorien, uun a uast Saskatchewan, uun a süüd dön Ferianigt Stooten an uun a waast British Columbia. Det hee 4.442.879 lidj (2021)[1]. At hoodsteed faan't prowins as Edmonton.

At prowins as efter Prins Albert von Sachsen-Coburg und Gotha, diar Köningin Victoria faan det Ferianigt Köningrik san maan wiar, neemd.

Geografii[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Alberta as det fjuardgratst prowins uun Kanada. At prowins as bal tausis grater üüs Tjiisklun. Det leit twesken 60° an 49° faan a nuurd tu a süüd an twesken 110° an 110° faan a uast tu a waast.

Lunskap[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Alberta as ian faan tau prowinsen uun Kanada, wat banenlunen san. Uun a nuurd as walt an uun a süüduast gäärslun (üüb Ingelsk an Fraansöösk prairies). Dön Rocky Mountains stun uun a süüdwaast faan't prowins, huar de huuchst ponkt uun't prowins, Mount Columbia (3747 m), as.

At prowins hee föl struumer an sian. Dön gratst faan a struumer san de Athabasca, de Peace, de Slave an de Hay. Dön trii gratst sian san a Athabasca-Sia (7898 km²; bluat at waastdial faan a sia as uun Alberta), Lake Claire (1436 km²), uun a waast faan a Athabasca-Sia uun de Wood-Buffalo-Natschunaalpark an de Letj Slaawensia (Lesser Slave Lake) (1168 km²) uun a nuurdwaast faan Edmonton.

Kliima[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Temperatüür, Rin of Snä uun Edmonton, Alberta
Jan Feb Mar Apr Mei Jün Jül Aug Sep Okt Nof Det
Max. Temp. (°C) −7,3 −3,6 2,1 11,3 17,6 21,0 22,8 22,1 16,8 10,9 0 −5,4 Ø 9
Min. Temp. (°C) −16 −13,1 −7,3 −0,3 5,7 10,0 12,1 11,1 5,8 0,3 −8,2 −13,9 Ø −1,2
Tempratuur (°C) −11,7 −8,4 −2,6 5,5 11,7 15,5 17,5 16,6 11,3 5,6 −4,1 −9,6 Ø 3,9
Rin of snä (mm) 22,5 14,6 16,6 26,0 49,0 87,1 91,7 69,0 43,7 17,9 17,9 20,9 Σ 476,9
Stünjen sanskiin (h/d) 3,1 4,3 5,6 7,9 9,0 9,3 9,9 9,0 6,1 5,4 3,4 2,5 Ø 6,3
Rindaar (d) 11,9 8,6 8,4 7,8 11,3 14,3 14,4 12,4 9,8 7 9,1 10,9 Σ 125,9
T
e
m
p
e
r
a
t
u
r
−7,3
−16
−3,6
−13,1
2,1
−7,3
11,3
−0,3
17,6
5,7
21,0
10,0
22,8
12,1
22,1
11,1
16,8
5,8
10,9
0,3
0
−8,2
−5,4
−13,9
Jan Feb Mar Apr Mei Jün Jül Aug Sep Okt Nof Det
R
i
n
.
.
o
f
.
.
s
n
ä
22,5
14,6
16,6
26,0
49,0
87,1
91,7
69,0
43,7
17,9
17,9
20,9
  Jan Feb Mar Apr Mei Jün Jül Aug Sep Okt Nof Det

Steeden[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Dön tjiin gratst steeden uun't prowins san:

# Steed Lidj (2021)[2] Koord
1 Calgary 1.372.178
2 Edmonton 1.057.181
3 Red Deer 104.392
4 Strathcona County 103.186
5 Lethbridge 101.799
6 Airdrie 77.027
7 Wood Buffalo 73.851
8 St. Albert 69.789
9 Grande Prairie 67.627
10 Medicine Hat 65.203

Befölkring[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Spriik[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Plains Cree (Nēhiyawēwin), en spriikwiis faan det Cree Spriik, wurt uun't prowins snaaket. Blackfoot wurt uk uun't prowins snaaket.

Histoore[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Alberta wurd de 1. September 1905 en prowins faan Kanada. Tuföören wiar det dial faan dön Nuurdwaast-Teritoorien.

Kwelen[Bewerke | Kweltekst bewerke]

  1. Canada: Administrative and Census Division, citypopulation.de
  2. Canada: Alberta, citypopulation.de