Anden

Faan Wikipedia
Tekst üüb Öömrang


Anden (Kordilleren)
Cordillera de los Andes
Süüdelk dial faan a Anden
Süüdelk dial faan a Anden

Süüdelk dial faan a Anden

Hööchde 6.962 m
Laag Süüdameerikoo
Koordinaaten 32° 39′ 12″ S, 70° 0′ 42″ WKoordinaaten: 32° 39′ 12″ S, 70° 0′ 42″ W
Koord faan Anden (Kordilleren) Cordillera de los Andes
Koord faan Anden (Kordilleren)
Cordillera de los Andes
Slach Apfualet berger mä wulkaanen

fffff

A Anden (spoonsk Cordillera de los Andes, Quechua Anti bzw. Antis) san det lingst keed faan berger. Jo san di süüdelk dial faan a Amerikoonsk Kordilleren.

Berger[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Huuchst berger
Aconcagua 6.962 m Argentinien
Nevado Huascarán 6.768 m Peru
Alpamayo 5.947 m Peru
Nevado Yerupajá 6.634 m Peru
Sajama 6.542 m Bolivien
Nevado Illimani 6.483 m Bolivien
Chimborazo 6.310 m Ecuador
Huayna Potosí 6.088 m Bolivien
Cerro Torre 3.133 m Argentinien/Chile
Aktiif wulkaaner
Cotopaxi 5.897 m Ecuador
Nevado del Huila 5.364 m Kolumbien
Tungurahua 5.010 m Ecuador
Pichincha 4.784 m Ecuador
Villarrica 2.840 m Chile

Hööchderegiuunen[Bewerke | Kweltekst bewerke]

A hööchderegiuunen, an wat diar wääkst

Det iindialang faan a Anden tu hööchderegiuunen komt faan Alexander von Humboldt an Aimé Bonpland an käänt fiiw regiuunen:

  1. Det onerst regiuun het Tierra Caliente („hiat lun“). Diar as troopenwalt, an diar waaks kakao, banaanen an sokerraid.
  2. Tesken 1000 m an 2000 m huuch leit at Tierra Templada („miatag lun“) mä troopisk beragwalt. Diar waaks kofe, tabak an meis.
  3. Wenet woort fööraal uun't Tierra Fria („keelag lun“) tesken 2000 m an 3500 m hööchde. Diar wurd wiaten, irpler an bere uunbaud. Uk tjüch woort diar häälen. Diar wääkst di troopisk huuch- an mistwalt.
  4. At buumgrens bi gud 3000 m maaget di auergung tu't Tierra Helada („kuul lun“). Diar kön noch sjep an laamas häälen wurd.
  5. At snägrens leit bi 4800 meetern, det Tierra Nevada („snälun“) begant al bi 4500 meetern.

A hööchderegiuunen san tu fergliken mä a kliimaregiuunen tesken ekwaator an nuurdpuul.

Luke uk diar[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Commons Commonskategorii: Anden – Saamlang faan bilen of filmer