Georgisk Spriik

Faan Wikipedia
Tekst üüb Fering


Koord faan dön Süüdkaukaasisk Spriiken

Det Georgisk Spriik (üüb Georgisk: ქართული ენა kartuli ena [kʰɑrtʰuli ɛnɑ]) as det amtsspriik uun Georgien an wurt do faan amanbi 4 miljuunen lidj spreegen. At spriik hiart tu det Süüdkaukaasisk skööl faan spriiken.

Fonologii[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Georgisk hee fiiw wokaalisk an 28 konsonantisk foneemen. At betuuning as uu so swak.

Konsonanten[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Georgisk Konsonanten
  Labiaal Dentaal/
Alweolaar
Postalweolaar Welaar Uwulaar Glotaal
Nasaal m   n  
Plosiiw Aspiraat      
Stemhaftig b   d   ɡ  
Ejektiiw       qʼ ~ q͡χʼ ~ χʼ  
Afrikaat (aspiraat) t͡sʰ   t͡ʃʰ  
stemhaftig d͡z   d͡ʒ  
ejektiiw t͡sʼ   t͡ʃʼ  
Frikatiiw stemluas s   ʃ   x   h  
stemhaftig v   z   ʒ   ɣ  
Wibrant r  
Lateraal l  

Gramatik[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Georgisk hee sööwen gramatisk kaasen: noominatiif, ergatiif, daatiif, geenitiif, instrumentaal, adwerbiaal an wokatiif.

Hoodwurden[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Dön miasten hoodwurden nem mä -i en aanj, man jaft at uk hoodwurden, wat mä -a, -e, -o an -u en aanj nem.

  • Bispalen:
Kaasus კაცი k'atsi [kʼɑtsi]
(maan)
ენა ena [ɛnɑ]
(spriik of tong)
მთვარე mtware [mtʰvɑrɛ]
(muun)
რკო rk'o [rkʼɔ]
(eker)
Iantaal Muartaal Iantaal Muartaal Iantaal Muartaal Iantaal Muartaal
noominatiif კაცი
k'atsi
კაცები
k'atsebi
ენა
ena
ენები
enebi
მთვარე
mtware
მთვარეები
mtwareebi
რკო
rk'o
რკოები
rk'oebi
ergatiif კაცმა
k'atsma
კაცებმა
ḳatsebma
ენამ
enam
ენებმა
enebma
მთვარემ
mtwarem
მთვარეებმა
mtwareebma
რკომ
rk'om
რკოებმა
rk'oebma
daatiif კაცს
k'atss
კაცებს
ḳatsebs
ენას
enas
ენებს
enebs
მთვარეს
mtwares
მთვარეებს
mtwareebs
რკოს
rk'os
რკოებს
rk'oebs
geenitiif კაცის
k'atsis
კაცების
k'atsebis
ენის
enis
ენების
enebis
მთვარის
mtwaris
მთვარეების
mtwareebis
რკოს
rk'os
რკოების
rk'oebis
instrumentaal კაცით
k'atsit
კაცებით
k'atsebit
ენით
enit
ენებით
enebit
მთვარით
mtwarit
მთვარეებით
mtwareebit
რკოთ
rk'ot
რკოებით
rk'oebit
adwerbiaal კაცად
k'atsad
კაცებად
k'atsebad
ენად
enad
ენებად
enebad
მთვარედ
mtwared
მთვარეებად
mtwareebad
რკოდ
rk'od
რკოებად
rk'oebad
wokatiif კაცო
k'atso
კაცებო
k'atsebo
ენავ
enaw
ენებო
enebo
მთვარევ
mtwarew
მთვარეებო
mtwareebo
რკოვ
rk'ow
რკოებო
rk'oebo

Persöönelk Förwurden[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Kaasus Ik Hi/Hat Wi Jam Jo
noominatiif მე
me
შენ
schen
ის
is
ჩვენ
tschwen
თქვენ
tkwen
ისინი
isini
ergatiif მე
me
შენ
schen
იმან of მან
iman of man
ჩვენ
tschwen
თქვენ
tkwen
იმათ of მათ
imat of mat
daatif მე
me
შენ
schen
იმას of მას
imas of mas
ჩვენ
tschwen
თქვენ
tkwen
იმათ of მათ
imat of mat
geenitiif ჩემს of ჩემ
tschems of tschem
შენს of შენ
schens of schen
იმის of მის
imis of mis
ჩვენს of ჩვენ
tschwens of tschwen
თქვენს of თქვენ
tkwens of tkwen
იმათ of მათ
imat of mat
instrumentaal ჩემით
tschemit
შენით
schenit
იმით of მით
imit of mit
ჩვენით
tschwenit
თქვენით
tkwenit
იმათ of მათ
imat of mat
adwerbiaal ჩემად
tschemad
შენად
schenad
იმად
imad
ჩვენად
tschwenad
თქვენად
tkwenad
იმათ of მათ
imat of mat
wokatiif - შე
sche
- - თქვე
tkwe
-

Werben[Bewerke | Kweltekst bewerke]

  • Bispal faan en reegelmiatig werb:
წერა ts'era [tsʼɛrɑ] (skriiw)
persuun nütidj iartidj (imperfekt) iartidj (aorist) konditschunaal tukemst perfekt pluskwamperfekt
1.
iantaal
მე ვწერ
me wts'er
(ik skriiw)
მე ვწერდი
me wts'erdi
(ik skreew)
მე დავწერე
me dawts'ere
(ik skreew)
მე დავწერდი
me dawts'erdi
(ik wul/skul skriiw)
მე დავწერ
me dawts'er
(ik wal/skal skriiw)
მე დამიწერია
me damits'eria
(ik haa skrewen)
მე დამეწერა
me damets'era
(ik hed skrewen)
2.
iantaal
შენ წერ
schen ts'er
(dü skrafst)
შენ წერდი
schen ts'erdi
(dü skreewst)
შენ დაწერე
schen dats'ere
(dü skreewst)
შენ დაწერდი
schen dats'erdi
(dü wulst/skulst skriiw)
შენ დაწერ
schen dats'er
(dü wääl/skääl skriiw)
შენ დაგიწერია
schen dagits'eria
(dü heest skrewen)
შენ დაგეწერა
schen dagets'era
(dü hedst skrewen)
3.
iantaal
ის წერს
is ts'ers
(hi/hat skraft)
ის წერდა
is ts'erda
(hi/hat skreew)
მან დაწერა
man[1] dats'era
(hi/hat skreew)
ის დაწერდა
is dats'erda
(hi/hat wul/skul skriiw)
ის დაწერს
is dats'ers
(hi/hat wal/skal skriiw)
მას დაუწერია
mas[2] dauts'eria
(hi/hat hee skrewen)
მას დაეწერა
mas daets'era
(hi/hat hed skrewen)
1.
muartaal
ჩვენ ვწერთ
tschwen wts'ert
(wi skriiw)
ჩვენ ვწერდით
tschwen wts'erdit
(wi skreew)
ჩვენ დავწერეთ
tschwen dawts'eret
(wi skreew)
ჩვენ დავწერდით
tschwen dawts'erdit
(wi wul/skul skriiw)
ჩვენ დავწერთ
tschwen dawts'ert
(wi wel/skel skriiw)
ჩვენ დაგვიწერია
tschwen dagwits'eria
(wi haa skrewen)
ჩვენ დაგვეწერა
tschwen dagwets'era
(wi hed skrewen)
2.
muartaal
თქვენ წერთ
tkwen ts'ert
(jam skriiw)
თქვენ წერდით
tkwen ts'erdit
(jam skreew)
თქვენ დაწერეთ
tkwen dats'eret
(jam skreew)
თქვენ დაწერდით
tkwen dats'erdit
(jam wul/skul skriiw)
თქვენ დაწერთ
tkwen dats'ert
(jam wel/skel skriiw)
თქვენ დაგიწერიათ
tkwen dagits'eriat
(jam haa skrewen)
თქვენ დაგეწერათ
tkwen dagets'erat
(jam hed skrewen)
3.
muartaal
ისინი წერენ
isini ts'eren
(jo skriiw)
ისინი წერდნენ
isini ts'erdnen
(jo skreew)
მათ დაწერენ
mat[3] dats'eren
(jo skreew)
ისინი დაწერდნენ
isini dats'erdnen
(jo wul/skul skriiw)
ისინი დაწერენ
isini dats'eren
(jo wel/skel skriiw)
მათ დაუწერიათ
mat dauts'eriat
(jo haa skrewen)
მათ დაეწერათ
mat daets'erat
(jo hed skrewen)
  • Bispal faan en ünreegelmiatig werb:
ყოფნა qopna [qʼɔpʰna] (wees)
persuun nütidj iartidj (aorist) tukemst konditschunaal perfekt pluskwamperfekt
1. iantaal მე ვარ
me war
(ik san)
მე ვიყავი
me wiqawi
(ik wiar)
მე ვიქნები
me wiknebi
(ik wal/skal weese)
მე ვიქნებოდი
me wiknebodi
(ik wul/ded weese)
მე ვყოფილვარ
me wqopilwar
(ik haa weesen)
მე ვყოფილიყავი
me wqopiliqawi
(ik hed weesen)
2. iantaal შენ ხარ
schen char
(dü beest)
შენ იყავი
schen iqawi
(dü wiarst)
შენ იქნები
schen iknebi
(dü wääl/skääl weese)
შენ იქნებოდი
schen iknebodi
(dü wulst/dedst weese)
შენ ყოფილხარ
schen qophilchar
(dü heest weesen)
შენ ყოფილიყავი
schen qopiliqawi
(dü hedst weesen)
3. iantaal ის არის
is aris
(hi/hat as)
ის იყო
is iqo
(hi/hat wiar)
ის იქნება
is ikneba
(hi/hat wal/skal weese)
ის იქნებოდა
is ikneboda
(hi/hat wul/ded weese)
ის ყოფილა
is qophila
(hi/hat hee weesen)
ის ყოფილიყო
is qopiliqo
(hi/hat hed weesen)
1. muartaal ჩვენ ვართ
tschwen wart
(wi san)
ჩვენ ვიყავით
tschwen wiqawit
(wi wiar)
ჩვენ ვიქნებით
tschwen wiknebit
(wi wel/skel weese)
ჩვენ ვიქნებოდით
tschwen wiknebodit
(wi wul/ded weese)
ჩვენ ვყოფილვართ
tschwen wqopilwart
(wi haa weesen)
ჩვენ ვყოფილიყავით
tschwen wqopiliqawit
(wi hed weesen)
2. muartaal თქვენ ხართ
tkwen chart
(jam san)
თქვენ იყავით
tkwen iqawit
(jam wiar)
თქვენ იქნებით
tkwen iknebit
(jam wel/skel weese)
თქვენ იქნებოდით
tkwen iknebodit
(jam wul/ded weese)
თქვენ ყოფილხართ
tkwen qopilwart
(jam haa weesen)
თქვენ ყოფილიყავით
tkwen qopiliqawit
(jam hed weesen)
3. muartaal ისინი არიან
isini arian
(jo san)
ისინი იყვნენ
isini iqwnen
(jo wiar)
ისინი იქნებიან
isini iknebian
(jo wel/skel weese)
ისინი იქნებოდნენ
isini ikneboden
(jo wul/ded weese)
ისინი ყოფილან
isini qopilan
(jo haa weesen)
ისინი ყოფილიყვნენ
isini qopiliqwnen
(jo hed weesen)

Literatüür[Bewerke | Kweltekst bewerke]

  • Chotiwari-Jünger, S., Melikischwili, D. an Wittek, L. (2010), Georgische Verbtabellen, Buske, Hamburg. ISBN 978-3-87548-510-3
  • Fähnrich, H. (2008), Kartwelsprachen: Altgeorgisch, Neugeorgisch, Mingrelisch, Lasisch, Swanisch, Reichert, Wiesbaden. ISBN 978-3-89500-653-1

Luke uk diar[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Commons Commons: Georgisk – Saamling faan biljen of filmer

Futnuuten[Bewerke | Kweltekst bewerke]

  1. მან man as det ergatiiw faan ის is.
  2. მას mas as det daatiiw faan ის is.
  3. მათ mat as det daatiiw faan ისინი isini.