Gwich’in spriak
Erscheinungsbild
Tekst üüb Öömrang |
Gwich’in spriak | ||
---|---|---|
Snaaket uun |
USA (Alaska), Kanada | |
Spreegern | 770 | |
Wedenskapelk iindialang |
| |
Spriak-Ufkörtang | ||
ISO 639-2: |
gwi | |
ISO 639-3: |
gwi |
Gwich’in spriak (aanj nööm: Gwich’in ; ingelsk: Gwich’in, Kutchin) as det atapaskisk spriak faan't Gwich’in fulk uun Nuurd-Ameerikoo. Snaaket woort det faan amanbi 770 minsken fööraal uun Alaska an uun a Nuurdwaast-Teritoorien an uun Yukon uun Kanada.
Gwich’in as at amtelk spriak uun a Nuurdwaast-Teritoorien.
Spriakwiisen an Fulken
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- Alaska Gwich’in spriakwiisen (ingelsk Alaskan Gwich’in, Alaska dialects) : Uun Yukon–Koyukuk Census Area.
- Dihaii Gwich’in.
- Neetsʼąįį Gwich’in (eegentelk: 'residents of the north side'): Uun Arctic Village (Vashraii K’oo).
- Dendu Gwich’in (eegentelk: 'foothill mountain people'): Uun Birch Creek (Deenduu).
- Draan’jik Gwich’in (eegentelk: 'Black River people'): Uun Chalkyitsik uun Black River.
- Danzhit Hanlaih Gwich’in (eegentelk: 'water flowing out of the mountains'): Uun Circle (Dan Zhit Haainlaii)
- Gwich’yaa Gwich’in (eegentelk: 'people of the flats'): Uun Fort Yukon (Gwichyaa Zhee) an Venetie (Viihtaii).
- Kanada Gwich’in spriakwiisen (ingelsk Canadian Gwich’in, Canadian dialects)
- Van Tat Gwich’in (eegentelk: 'people who live among the lakes'): Uun Old Crow uun Yukon.
- Old Crow dialect
- Peel River dialect
- Dagudh Gwich’in. Uun Yukon.
- Teetł’it Gwich’in (eegentelk: 'people of the head waters'): Uun Fort McPherson (Teetł’it Zheh) uun a Nuurdwaast-Teritoorien.
- Gwichya Gwich’in (eegentelk: 'people of the flats'): Uun Tsiigehtchic (ual nööm: Arctic Red River) uun a Nuurdwaast-Teritoorien.
- Edhiitat Gwich’in (eegentelk: 'delta people'): Uun Aklavik uun a Nuurdwaast-Teritoorien.
- Nihtat Gwich’in (eegentelk: 'mixed people'): Uun Inuvik uun a Nuurdwaast-Teritoorien.
- Van Tat Gwich’in (eegentelk: 'people who live among the lakes'): Uun Old Crow uun Yukon.
Mamenspriak
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Mamenspriak spreegern | Nian mamenspriak spreegern | Gehial Gwich’in etnisk fulk | |
Alaska | 300 | 800 | 1.100 |
Kanada (1998)[1] | 430 | 1470 | 1900 |
Gwich’in as at amtelk spriak uun a Nuurdwaast-Teritoorien. Gwich’in spreeger taalen uun't juar 1998 uun a Nuurdwaast-Teritoorien:[2]
hüs spriak | mamenspriak | spreegern | tuup fulk |
40 | 250 | 310 | 2.397 |
Gwich’in studententaalen uun a juaren 1987-1988 uun Alaska:[3]
Skuul-regiuun | Mamenspriak spreegern | Nian mamenspriak spreegern | Gehial studenten |
Fairbanks | 1 | 33 | 34 |
Yukon Flats | 22 | 179 | 201 |
Tuup | 23 | 212 | 235 |
Bispalen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- łuk fask
- vadzaih rendiart
- dzhiig fögel
- kʼaii wilag
- shin somer
- khaii wonter
- zhoh snä
- tshin rin
- kʼoh wulk, swark
- shizheh min hüs
- nizheh din hüs
- vizheh sin/hör hüs
- nakhwazheh üüs hüs, jau hüs
- guuzheh hör hüs
- Drin gwiinzii gud dai
- Dinjii Zhuh kʼyùu lèe ginįįkhìi ? snaakest dü det spriak fan a ual iinwenern?
- Ąhą̀, Dinjii Zhuh kʼyùu lèe ginihkhìi ja, ik snaake det spriak faan a ual iinwenern
- Neenjit dàgòonchʼùu ? hü hetst dü?
Taal nöömer
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- ihłak ian
- neekaii tau
- tik trii
- daang sjauer
- ihłoogwinlìʼ fiiw
Muun nöömer
[Bewerke | Kweltekst bewerke]A Gwich’in muun nömer:[4]
- shreedrin alemnak
- shreenanh muun
- Ch’anjaa / Ahtr’aii Shree Choo Janewoore
- Veegwaadhat / Ahtr’aii Shree Tsal Febrewoore
- Ch’izhin Zhrii Maarts
- Ch’ikee Zhrii April
- Gwiluu Zhrii Mei
- Vanan Ch’iighoo Jüüne
- Òuk Choo Zhrii Jüüle
- Khii Zhrii August
- Dinjik Zhrii September
- Vadzaih Zhrii Oktuuber
- Divii Zhrii Nofember
- Ch’atsal Detsember
Futnuuten
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- ↑ 1998 Statistics Canada
- ↑ Gwich’in Social & Cultural Institute. Archiwiaret faan det originool di 24. September 2010. Ufrepen di 27. August 2011.
- ↑ Bilingual/Bicultural Education Programs
- ↑ Native Languages: Months