Hoogi

Hoogi es en Halig bi Heef.

Dit es di gurtist fan tiin Haligen. Töhop me Nuurđeroog es Hoogi en Gimiindi ön Nuurđfriislön.

Ön di Fering/Aamring Biskriiwing sen di politisk en demograafisk Daaten weeget.

Geografii

Tö Hoogi jert uk di Halig Nuurđeroog, wat süđerk liit. Diar uuni niin Mensken. Nuurđeroog jert sent 1909 di Foriining Jordsand, wat diar Fügelsjuts bidreft.
Di Hüüsinger fan di Hooger Mensken lii üp tiin Wereven.

Üđers üs di üđer Haligen heer Hoogi en stiinern Dik, wat ombi 1,20 m hoog es. Sa kumt dat Weeter diar ek gans sa lecht üp't Lön. Hoogi heer man dach tau bit füf Mool ön't Jaar "Lönöner".
Di Halig liit iin ön di Natsjonaalpark bi Heef, man di jert ek diartö.

Forkiir / Infrastruktuur

En Föriskep faart fan Hoogi hentö't Fastlön en töbeek.
Fuar di Persoonenforkiir jeft et uk Skepen, wat fan di Ailönen en fan Schlicksiel diar hen faar.

Üp Hoogi mut em me Auto köör, man hat jeft niin Tankstair. Sa skel di Autoköörers üp di Halig langsen wat Bensin of Diesel staan haa.
Fuul Forkiir uur uk me di "Hingstbusi", gurt Wainer, want Hingster tii, maakit. Dit es man muar wat fuar di Gasten, fuar jam di Halig tö weegi.

Di Baarilir skel ek hol me Auto hentö Hoogi kum.

Hat jeft en Koopman, forskelig Gasthüsen, en Sērk en en Skuul üp Hoogi.
Fan di Halig ken em me DSL ön't Nat gung.

Histoorii

Hoogis Röten

Hat jeft noch forskelig Taachten, hurfan di Naam "Hoogi" kumt. Hat kür sa iinfach wiis üs "hoogi Plaats", aurdat di Halig en bet hooger liit üs di üđern.
Bit hentö 1362 es Hoogi en Diil fan di Pelworemer Hiart wesen, wat me tö dat Ailön Strön jerti. Bi di taust Marcellusflöör uur di Halig ofskiart. Di Sērk en di Diken giar diarbi kaput.

Aarber üp Hoogi

Fuar lung Jaaren uur üp Hoogi Saalt üt di Öört fan Mērsklön kööket. Di Mensken haa fuar't miist fan di Buererii lewet, en ja et, wat diarfan kām. Di Küen wiar uk wichtig fuar di Wunter, aurdat fan jaar Skit di Diten maaket uur. Sent di foftiger Jaaren fan't twuntigst Jaarhönert es en bet Turismus diartö kemen.
Ön di Somer uur fan di 111 Iinuuners uk mol 165, me di Baarilir töhop.

Ön't Jaar kum ombi 90.000 Gasten üp di Halig.

Hur di Mül henkumt

Bit hentö di foftiger Jaaren wiar Mül niin Probleem, aurdat fan alis, wat aurblef, jit wat maaket uur kür. Dit hung fuar't miist me di Buererii töhop. Leeterhen uur di Mül da forgreewen, en diarfuar hee ark Werev en Hol ön di Öört. Dit maast ek olter gurt wiis.
Me di Leewentsmidel fan't Fastlön uur di Mül aartig wat muar, en wat diarfan aurblef, dat kur em di Küen ek muar dö. Sa kām di Mül iin ön Saken, wat iingreewen uur.
Aurdat di Mül jit muar uur, faart em di nü me Containers hentö't Fastlön.

Mahnendi Fingers

Achter di elefst September fan 2001 heer di Hooger Skuulmaister, Uwe Jessel, me sin Skuulsters snakit, hurfuul Krich en Konflikti et dach üp Warel jeft.
Ja fent da üt, dat ön masi Stairen sok Swaarheren tö finj sen.
Fuar ark Plaats, hurfan em wust, dat diar Krich wiar, uur en iirsern Stang henstelt, hur en Gumihunskuu ön fastmaaket uur.
Ja hööpi diarbi, dat ja jens jen Stang achter di üđer üttii ken, wan en Krich töjen giar.
Aur di Jaaren es man dach klaar uuren, dat dit gaar ek rocht mener uur.
Jen Hunskuu kür ütnemen uur, aurdat di Konflikt ön Nuurđirlön töjen giar.

Di Rest staant jit diar (2010), en di sjocht üt, üs wan di Fingers weegi, dat em üppasi skel en niin Krich maaki.

Di Biskriiwing fan Uwe Jessel (08.11.2010)
Nun zum Gummihandschuhe - "Mahnmal"
Als die Twintowers in sich zusammenbrachen, kam bei uns in der Schule die Frage auf, in welchen Zusammenhängen dererlei Ereignisse stehen mögen. Und wir machten uns u. A. Gedanken, wo überall auf der Welt eigentlich Krisengebiete mit Krieg zu verzeichnen sind. Wir mussten voller Verwunderung feststellen, dass es an vielen Stellen auf der Erde menschliches Leid durch Kriegsumstände gibt.
Daraufhin stellten wir für jedes bekannte Kriegsgebiet einen Handschuh auf einem Edelstahlstab auf.

Wir verbinden unser Mahnmal mit der Hoffnung immer zwischendurch mal einen Handschuh rausziehen zu können, weil sich etwas im Weltgeschehen geregelt hat.
Wir stellen jedoch fest, dass die Handschuhmenge kaum abnimmt.
1 Handschuh wurde für den Nordirlandkonflikt mit Freude herausgezogen, da dort eine Beruhigung eingetreten ist.

Die Handschuhe werden im Wind hin- und hergewedelt, so dass man den Eindruck haben könnte, dass der erhobene Zeigefinger mahnt, keinen Krieg zu führen. Einige Handschuhe zeigen auch den Stinkefinger.

Forwiisen/Futnooten

Commons: Hoogi – Saamlang faan bilen of filmer
Touristikbüro Hallig Hooge
Haligskuul fan Hoogi ön't Nat