Zum Inhalt springen

Kreis Nuurdfresklun

Faan Wikipedia
Tekst üüb Öömrang
Woopen Sjiisklunkoord
Woopen faan a Kreis Nuurdfresklun Sjiisklunkoord, Positsjuun faan a Kreis Nuurdfresklun düütelk maaget
54.4770199.051147
Grünjdooten
Bundeslun: Schleswig-Holstian
Ferwaltangsteed: Hüsem
Grate: 2.048,61 km²
Iinwenern:

170.007 (31. Det. 2023)[1]

Iinwenern per km²: 83 Iinwenern per km²
Autokääntiaken: NF
Kreisnumer(AGS): 01 0 54
Kreisapdialang: 133 Gemeenen
Adres faan a Kreisferwaltang: Marktstraße 6
25813 Hüsem
Wääbsteed: www.nordfriesland.de
Loonriad: Florian Lorenzen (CDU)
Laag faan a Kreis Nuurdfresklun uun Schleswig-Holstian
koord

A Kreis Nuurdfresklun (sjiisk Nordfriesland, plaatsjiisk Noordfreesland, däänsk Nordfrisland) as di nuurdermiast lunkreis uun Sjiisklun an efter a grate di traad uun Schleswig-Holstian. Uun nään kreis wurd muar spriaken snaaket üs uun Nuurdfresklun: Nuurdfresk, Sjiisk, Däänsk, Plaatsjiisk an Süüdjüütsk. Iar wurd uun Friedrichstääd uk noch Holuns snaaket. Tu't regiuun Nuurdfresklun hiart uk noch Halaglun, man det eilun hiart tu a lunkreis Pinneberg.

Di kreis Nuurdfresklun leit uun't nuurdwaasten faan Schleswig-Holstian an stupet uun't nuurden jin Denemark, uun't uasten jin a kreis Schleswig-Flensborag an uun't süüden jin Dithmarschen. Uun't waasten leit at Nuurdsia. A huuchst ponkter uun a kreis san a Sandesberag mä 54 meetern uun Uastenfial an at Uwe-dün mä 52,5 meetern uun Kaamp üüb Sal.

Faan uasten tu waasten fanjst dü sok onerskiaselk lunskapen üüs a geest, a maask, a waasa Halgen an a maaskeilunen an bütjen uun't waasten a geesteilunen. At ütjsen as föraal troch a istidjen bestemet, man uk troch tau grat sturemfluden uun a juaren 1362 an 1634.

Uun Nuurdfresklun stun 33 regiuunen oner natüürskül, det san 9,21% faan't lun. Diartu komt a Natjunaalpark Waas mä 176.290 hektaar.

At kliima faan List üüb Sal.

Nuurdfresklun hää Atlantikkliima, uun a somer as't ei so warem üs uun't banlun, uun a wonter ei so kuul. At jaft al en düütelken ferskeel tesk a eilunen an a fäästääg. Üüb a geest heest dü 190 daar saner froost, üüb a eilunen san't 220. Uun a maask begant di iarst froost ei föör aanj Oktuuber an maden April as't diarmä föörbi.

Faan Febrewoore bit Jüüne mutst dü mä 40 mm rin a muun reegne, faan August bit Oktuuber mä 80. Üüb a eilunen an uun a maask rinjt at düütelk maner üs üüb a geest. A winj weit uun't madel mä 7 m/s (det san amanbi 25 km/h of 14 kn) üüb a eilunen an uk üüb fäästääg as't ei föl maner.

Di kreis wurd 1970 grünjlaanj an slood jo ual kreiser Süüdtondern, Hüsem an Eidersteed tuup.
Sii uk: Histoori foon Nordfraschlönj.

At grünjlaag faan a ökonomii san büürerei, faskerei, hoonwerk an tu en graten dial a fräämenferkiar. Uun ferglik tu Schleswig-Holstian werke maner uun't hoonwerk, oober muar uun a büürerei an muar uun a siinsten, det komt fööraal faan det büürin mä baadelidj.

Uun a kreis stun amanbi 100.000 baaden för fräämen, diarfaan muar üs a heleft üüb Sal. 2004 kaam muar üs ian miljuun baaselidj tu Nuurdfresklun an blääw uun't madel 10 naachter. Diarmä san auer 1 miljaard Euro amsaat wurden.

2005 jääw't 660 winjstruumuunlaagen. Uun an trinjam Hüsem werke en hialer rä onernemen uun det diar brangsje. Hüsem skal uk di huuwen för bütjendiks-winjstruumuunlaagen wurd. Saner werk wiar uun't juar 2004 8,9% faan a minsken, diarmä leit a kreis uun't madel faan't lun, ufsen faan a grat stääden, huar muar minsken saner werk san. Üüb Eidersteed sjocht at mä 10,4% wat ringer ütj, a best taalen san üüb Sal mä 7,9%.

At wichtagst boonliinje as a Marschboon faan Hamborag tu Waasterlun üüb Sal. Haltesteeden san uun Friedrichstääd, Hüsem, Breetsteed, E Hoorne, Naibel, Klangsbel an Waasterlun. Swäärs diartu ferlääpt at Nuurd-Uastsia-Boon faan Kiil auer Hüsem tu Sankt Peter-Ording. Faan Naibel tu Doogebel keert a NEG-Boon (iar NVAG), an do jaft at noch en ferbinjang faan Naibel auer a grens tu Tondern uun Denemark.

A miast eilunen an halgen san auer damperliinjin mä a fäästääg ferbünjen. Tu Sal könst dü auer a Hindenburg-Doom oober uk mä a boon raise.

Nuurdfresklun hää nian autoboon, auer a B5 komt am oober efter süüden tu a A23 uun Heide. A bundesstruaten B199, B200 an B201 ferbinj a kreis mä a A7 uun a maden faan Schleswig-Holstian. Auer a B202 komst Dü faan St. Peter-Ording auer Tönang tu Rendsborag.

Fluuchplaatsen jaft at uun Waasterlun, Hüsem, A Wik an St. Peter-Ording, man alian di uun Waasterlun hää liinjinferkiar[2]. At militeer onerhäält noch en plaats uun Lääk.

Fiiw stääden an gemeenen ferwalte jo salew, aal jo öödern san efter det reform faan a juaren 2007 an 2008 tu aacht amten tuupslööden wurden.
Luke diar: Stääden an gemeenen uun Nuurdfresklun

Luke uk diar

[Bewerke | Kweltekst bewerke]
Commons Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu: Nuurdfresklun 
  1. Statistikamt Nord – Bevölkerung der Gemeinden in Schleswig-Holstein 4. Quartal 2023 (XLSX datei) (Widjerfeerd üüb grünjlaag faan't fulkstäälang 2011) (Halep üüb sjiisk)
  2. Fluuchplaats Waasterlun
Diheer artiikel luanet det leesen.
Didiar artiikel as di 01. September 2013 uun det list faan gud artiikler, diar det leesen luane apnimen wurden. Uun uugenblak jaft at diar 73 faan.