Nentsisk spriak
Tekst üüb Öömrang |
Nentsisk | ||
---|---|---|
Snaaket uun |
Ruslun | |
Spreegern | ca. 24.000 | |
Wedenskapelk iindialang |
| |
Amtelk Stant | ||
Amtspriak faan | Autonoom Kreis faan a Jamal-Nentsen, Autonoom Kreis faan a Nentsen, Regiuun Krasnojarsk | |
Spriak-Ufkörtang | ||
ISO 639-1: |
- | |
ISO 639-2: |
mis | |
ISO 639-3: |
yrk |
At Nentsisk spriak (iar uk: Jurakisk spriak) as so üs Selkupisk ian faan a Samojedisk spriaken, an jo hiar tuup mä a Finno-ugrisk spriaken tu a Uraalisk spriaken.
Nentsisk woort uun't nuurdlek Uasteuroopa an uun Nuurdaasien faan a Nentsen spreegen, diar uun a Tundra lewe.
Uun a Autonoom Kreis faan a Nentsen as Nentsisk bütj Rüsk en amtspriak.
Skraft
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Nentsisk as bütj Selkupisk det iansagst skrewen spriak faan a samojedisk spriaken. Iarst 1895 haa rüsk misionaaren en gramatik an en liarbuk skrewen. 1932 as Nentsisk iarst mä latiinsk, an sant 1937 mä kyrilisk skraft skrewen wurden. Sant di tidj woort muar an muar üüb Nentsisk skrewen.
А а | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё | Ж ж |
З з | И и | Й й | К к | Л л | М м | Н н | Ӈ ӈ |
О о | П п | Р р | С с | Т т | У у | Ф ф | Х х |
Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э |
Ю ю | Я я | ʼ | ʼʼ |
Gramatik
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Nentsisk wurden haa at iantaal, at tautaal an at muartaal.
- Posesiifsufiksen
Uun a jinsats tu Nuurdfresk wurd wurden üüs man/min, dan/din asw. ei faan separaat pronoomen ütjdrükt, man faan sufiksen, wat tu a aanj faan't wurd tuden wurd. T.b. mä't wurd вэнеко (wenjeko) „hünj“:
- вэнекоми wenjekomi of вэнеков wenjekow: man hünj.
- вэнекор wenjekor: dan hünj.
- вэнекода wenjekoda: san hünj.
- вэнекомиʼ wenjekomiʔ: üüs (tau) hünj. (ütjsleden öömrang: onkens hünj)
- вэнекориʼ wenjekoriʔ: jau (tau) hünj. (ütjsleden öömrang: jonkens hünj)
- вэнекодиʼ wenjekodiʔ: hör (tau) hünj. (hörens hünj)
- вэнековаʼ wenjekowaʔ: üüs hünj.
- вэнекораʼ wenjekoraʔ: jau hünj.
- вэнекодоʼ wenjekodoʔ: hör hünj. (hörens hünj)
Skriiwern an Spriakwedenskapslidj
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- Marija Jakowlewna Barmitsch (* 1934)
- Anton Petrowitsch Pyrerka („Pyrja“; 1905-1941)
- Natal'ja Mitrofanowna Terschtschenko (1908-1987)
Literatuur
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- Anton P. Pyrerka an Natal'ja M. Terschtschenko, editöören, 1948, Russko-Neneckij Slovar’. En rüsk-nentsisk wurdenbuk mä'n uunhing auer't gramatik.