Uwe Jens Lornsen/sö
Söl'ring |
Ik wiar ek muar üs en Flüch, diar höör boowen üp en Snebarig henset, hurfan da en Lawiini dialging.
(Lornsen aur sin Aarber fuar Sleeswig-Holstiin)
Uwe Jens Lornsen (* 18. Nofember 1793 ön Kairem üp Söl'; † 13. Febriwaari 1838 uun Pressy ön di Swaits) wiar en Rochtsliirti en en Biamti fan di deensk Kroon. Me sin litj Bok Ueber das Verfassungswerk in Schleswigholstein set hi höm fuar en iinig Schleswig-Holstian iin.
Leewent
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Uwe Jens Lornsen waar beeren üs Dreeng fan en Koptein. Hi wel salev uk hol Koptein uur, man ön Euroopa wiar Krich. Uk wiar sin Faađer diartöögen, dat Uwe-Jens tö See faar wel.Da taacht höm dit beeter en studiari Rochtsweetenskepen, en dit diar hi ön Kiel en Jena.
Fuar 10 Jaaren wiar hi achterön üs Biamti ön Kopenhuuwen. Fuar't Miist her ho me di Hertogdomen Schleswig, Holstiin an Lauenborig.
1830 waar Lornsen üs Lönvoogt naa Söl stjüürt, wat weđer töögen di Wel fan sin Faađer wiar. Önerwai fan Koopenhaawen raaketi hi Frinjer ön Kiil, en diar kür hi en litj Bok druki let, diar hi skrefen her. Dit diari her man bluat 14 Siren, man et kür al di Monarkii öngrip. Diarom kām Lornsen uk fuar en Jaar wechsloten iin ön di Festungen fan Rendsborig en Kiel-Friedrichsort.
Sa fuul üs bikeent es, wiar dit niin olter harti Haft, en 1832 kām Lornsen weđer frii.
Hi her di Böök iin ön Haur, dat hi en swaari Kraankhair me sin Hur her, diar sa slem stjunk skul, dat di üđer Mensken ek üthual kür. Di Dochters kür man nönt finj of rük. Lornsen blef bi sin Meening en giar naa Rio de Janeiro, hur hi Help finj wel. Lornsen blef diarfan man swaarmurig. Hi skref dit Bok Die Unions-Verfassung Dänemarks und Schleswig-Holsteins, wat man ek jerer üs eeđer sin Duar fan Wilhelm Beseler ütdönen uur kür.
1837 kām Lornsen töbeek naa Euroopa. Diar jerti hi, dat sin Sester, diar uk swaarmurig wesen wiar, höör ombraacht her. Hi ging da bal naa di Swaits en sjot hömsalev uk duar.
Iaringen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- Ön Rendsborig es 1878 en Skulptuur āpsteld uuren.
- Ön't Söl'ring Museeum ön Kairem es en Ütsteling aur sin Leewent.
- Straaten jit eeđer höm ön Waasterlun, Bad Segeberg, Bräist, Eckernförde, Elmshorn, Flensborag, Heide, Hüsem, Kellinghusen, Kiil, Neumünster, Naibel, Quickborn, Rendsborag, Schenefeld, Süderbrarup an Hamborag-Altona.
- Ön Schleswig jeft et en Lornsenskuul
- Di Uwe-Düüni ön Kaamp jit eeđer Lornsen.
- Dit WSA ön Tönang heer sent 1937 trii Skeepen eeđer Lornsen nēmt.
Luki uk diar
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- Literatuur fan en aur Uwe Jens Lornsen ön di kataloog fan di Dütsk Natjunaalbibleteek
- Gesellschaft für schleswig-holsteinische Geschichte aur Leewent en Aarber
- WSA aur di trii Skeepen me Lornsen sin Noom.
- Uwe Jens Lornsen ön di Dütsk Biografii