Adygeeisk
 Tekst üüb Fering
|
Det Adygee(i)sk Spriik (uk Waast-Tscherkesisk; aanjnööm: Адыгабзэ Ādəɣābză; üüb Rüs: Адыге́йский Язы́к Adygéjskij Jazýk) as ian faan dön Nuurdwaastkaukaasisk Spriiken. Det as bitu fan Rüs det amtelk spriik faan det autonoom republiik Adygeeja uun a süüd faan Rüslun. Det wurd faan hög Tscherkes-stamer uun Adygeeja üüs skraftspriik brükt. Uun Rüslun snaake 117.489 lidj Adygeeisk üüs mamenspriik(2010). At jaft noch 277.000 spreegern faan't spriik uun a Türkei (fööraal uun Kayseri, Tokat an Kahramanmaraş). Uk lewe amanbi 4000 Tscherkes uun Galilea uun Israel. At onerracht uun skuulen uun dön taarpen Kfar Kama an Rehaniye as uun't Adygeeisk. Det as nai tu det Kabardiinisk Spriik.
Alfabeet[Bewerke | Kweltekst bewerke]
Sant 1938 as at spriik uun det Kyrilisk Skraft skrewen.
| А а /aː/ |
Б б /b/ |
В в /v/ |
Г г /ɣ/ of /ɡ/ |
Гу гу /ɡʷ/ |
Гъ гъ /ʁ/ |
Гъу гъу /ʁʷ/ |
Д д /d/ |
| Дж дж /d͡ʒ/ |
Дз дз /d͡z/ |
Дзу дзу /d͡zʷ/ of /d͡ʒʷ/ |
Е е /ja/ of /aj/ |
Ё ё /jo/ |
Ж ж /ʒ/ |
Жъ жъ /ʐ/ |
Жъу жъу /ʐʷ/ of /ʑʷ/ |
| Жь жь /ʑ/ |
З з /z/ |
И и /jə/ of /əj/ |
Й й /j/ |
К к /k/ |
Ку ку /kʷ/ |
Къ къ /q/ |
Къу къу /qʷ/ |
| Кӏ кӏ /t͡ʃʼ/ of /kʼ/ |
Кӏу кӏу /kʷʼ/ |
Л л /ɮ/ of /l/ |
Лъ лъ /ɬ/ |
Лӏ лӏ /ɬʼ/ |
М м /m/ |
Н н /n/ |
О о /aw/ of /wa/ |
| П п /p/ |
Пӏ пӏ /pʼ/ |
Пӏу пӏу /pʷʼ/ |
Р р /r/ |
С с /s/ |
Т т /t/ |
Тӏ тӏ /tʼ/ |
Тӏу тӏу /tʷʼ/ |
| У у /w/ of /əw/ |
Ф ф /f/ |
Х х /x/ |
Ху ху /xʷ/ |
Хъ хъ /χ/ |
Хъу хъу /χʷ/ |
Хь хь /ħ/ |
Ц ц /t͡s/ |
| Цу цу /t͡sʷ/ of /t͡ʃʷ/ |
Цӏ цӏ /t͡sʼ/ |
Ч ч /t͡ʃ/ |
ЧI чI /t͡ʂʼ/ |
Чъ чъ /t͡ʂ/ |
Ш ш /ʃ/ |
Шъ шъ /ʂ/ |
Шъу шъу /ʂʷ/ of /ɕʷ/ |
| Шӏ шӏ /ʃʼ/ |
Шӏу шӏу /ʃʷʼ/ |
Щ щ /ɕ/ |
Ъ ъ /ˠ/ |
Ы ы /ə/ |
Ь ь /ʲ/ |
Э э /a/ |
Ю ю /ju/ |
| Я я /jaː/ |
ӏ /ʔ/ |
ӏу /ʔʷ/ |
Gramatiik[Bewerke | Kweltekst bewerke]
Pronoomen[Bewerke | Kweltekst bewerke]
- сэ să: ik.
- о o: dü.
- ар ār: hi, hat.
- тэ tă: wi.
- шъо ŝo: jam.
- ахэр āxăr: jo.
Taalen[Bewerke | Kweltekst bewerke]
- (1) зы [zə], (2) тIу [ṭ°], (3) щы [š̍ə], (4) плIы [pḷə], (5) тху [tx°], (6) хы [xə], (7) блы [blə], (8) ий [jəj], (9) бгъу [bġ°], (10) пшIы [pṣ̂ə].
Kwelen[Bewerke | Kweltekst bewerke]