Amazonas (struum)
 Tekst üüb Öömrang
|
| Amazonas | ||
 Di Amazonas an sin iintoochregiuun | ||
| Dooten | ||
|---|---|---|
| Laag | Süüdameerikoo | |
| Struumsüsteem | Amazonas | |
| Hood | Nevado Mismi, Arequipa, Peruu 15° 31′ 5″ S, 71° 45′ 55″ W | |
| Hööchde faan't hood | 5.170 m | |
| Müs | iin uun a Atlantik, BrasiilienKoordinaaten: 0° 25′ 41″ N, 49° 33′ 40″ W 0° 25′ 41″ N, 49° 33′ 40″ W | |
| Hööchde faan a müs | 0 m | |
| Hööchde faan boowen tu onern | 5.170 m | |
| Lengde | Tumanst 6400 km, amtelk 6.992 km[1] | |
| Iintoochregiuun | 5.956.000 km²[2] | |
| Ufluupen weeder bi a peegel Óbidos[3] AEo: 4.640.300 km² Laag: 800 km boowen faan a müs |
NNQ MQ 1928–1996 Mq 1928–1996 HHQ |
75.602 m³/s 176.177 m³/s 38 l/s km² 306.317 m³/s
|
| Ufluupen weeder[2] bi san müs AEo: 5.956.000 km² |
MQ Mq |
206.000 m³/s 34,6 l/s km² |
| Struumer faan rochts | Juruá, Purus, Madeira, Tapajós, Xingu | |
| Struumer faan lachts | Napo, Içá, Japurá, Rio Negro | |
 Satelitenbil faan a struum | ||
A Amazonas (portugiisk Rio Amazonas, spoonsk Río Amazonas) as en struum uun't nuurdelk Süüdameerikoo. Hi komt faan a Anden deel an lääpt naibi a ekwaator efter uasten uf iin uun en 200 km briad delta tu a Atlantik. Di Amazonas täält üs ööderlingst struum faan a eerd efter a Niil. Sin iintoochregiuun leit fööraal uun Brasiilien. Hi feert muar weeder üs a sääks naistlingst struumer tuup.
San nööm feert di struum faan diar, huar a tustruumer Marañón an Ucayali uun Peruu tuupluup.
Weederfeerang[Bewerke | Kweltekst bewerke]
Bi't stääd Óbidos, sowat 800 km föör't delta, wurd arke juar 1,2 miljaarden tonen sediment trochskebet. Trii sjuarden diarfaan luup iin uun di Atlantik. Ian sjuarden woort üüb a leetst 800 km ufloogert.
Bi a peegel Óbidos wurd auer't hialer juar grat weedermengden meeden (uun m³/s):
Luke uk diar[Bewerke | Kweltekst bewerke]
Commonskategorii: Amazonas – Saamlang faan bilen of filmerKwelen[Bewerke | Kweltekst bewerke]
- ↑ Alarich R. Schultz, Raymond E. Crist, James J. Parsons: Amazon River. Stant: 25. Mei 2017.
- ↑ 2,0 2,1 Jacques Callède a.ö.: Les apports en eau de l'Amazone à l'Océan Atlantique. In: Revue des sciences de l'eau / Journal of Water Science. Bd. 23, Nr. 3, Montreal 2010, S. 247–273 (ufrepen di 19. August 2013)
- ↑ GRDC: Dooten faan a peegel Óbidos