Energii/sö

Söl'ring

Energii

"Energii" üp üđer Spreekwiisen

Sölring  Öömrang  Fering  Halunder  Halifreesk  Mooring  Wiringhiirder  Karhiirder  Gooshiirder

Füsikālisk Maaten
Noom	Energii
Formelteeken fan't Maat	$E$
Gratin- an Maatensüsteem Maat Dimensjoon SI-Süsteem J = N·m = kg·m2·s−2 L2·M·T−2 CGS-Süsteem erg L2·M·T−2
Luke uk diar: Elektrisk werk

Energii (fan greks εν en „benen“ en ἔργον ergon „werki“) es en nöörig Gurthair ön di Füsiik en heer fuaral bi Technik, Chemii, Biologii en Wiartskep en gurt Wecht. Höör SI-teelwert es Joule (J).

En wichtig Natuurgisets sair, dat Energii oler forleesen gung ken. Di Slach of Skek ken man üđers uur.

Bistemingen

En dynamo foranert mechaanisk Energii tö elektrisk Energii.

Mechānik

Energii uur fuar't Miist üüs Werk $W$ biteeknet en bereekent höör fan Kraft $F$ en Wai $s$

$W_{\text{mechaanisk}}=F\cdot s$

Elektrisk Energii

Bi di Elektrotechnik set Energii (elektrisk werk) höör fan Speening $U$, Stroom-Starkhair $I$ an tidj $t$ töhop:

$E_{\text{elektrisk}}=U\cdot I\cdot t$

Energii en Faart

Diar muar Energii $E$ ik iinset, diar muar Masi $m$ ken ik reer. $v$ es di Faart of Gauhair.

$E_{\mathrm {kineetisk} }\,=\,{\tfrac {1}{2}}mv^{2}\,$.

Omreekningen

Miaten an amreegnangstaalen

	Joule, Newtonmeeter of Wattsekund	Kilowattstünj	Elektronenvolt	Kilopondmeeter	Kalorii	Erg
1 kg·m²/s²	00 1	00 2,778 · 10−7	00 6,242 · 1018	00 0,102	00 0,239	0 10 · 106
1 kW·h	00 3,6 · 106	00 1	00 2,25 · 1025	00 3,667 · 105	00 8,60 · 105	0 36 · 1012
1 eV	00 1,602 · 10−19	00 4,45 · 10−26	00 1	00 1,63 · 10−20	00 3,83 · 10−20	00 1,602 · 10−12
1 kp·m	00 9,80665	00 2,72 · 10−6	00 6,13 · 1019	00 1	00 2,34	0 98,0665 · 106
1 calIT	00 4,1868	00 1,163 · 10−6	00 2,611 · 1019	00 0,427	00 1	0 41,868 · 106
1 g·cm²/s²	00 0,1 · 10−6	0 27,78 · 10−15	0 6,242 · 1011	0 10,2 · 10-9	0 23,9 · 10-9	00 1