Konsonant

Faan Wikipedia
Tekst üüb Öömrang


Konsonanten san tuuner faan en spriak. Uun't jindial tu wokaalen brük jo en steed uun a müs, huar det stemloft jin trakt woort.

Uun a spriakwedenskap wurd konsonanten diarefter betiakent, huar uun a müs jo maaget wurd:

 1 exolabiaal (bütjen faan't lap)
 2 endolabiaal (banen faan't lap)
 3 dentaal (tes)
 4 alweolaar (föör jin a tes)
 5 postalweolaar (widjer bääft jin a tes)
 6 präpalataal (föör jin a böön)
 7 palataal (jin a böön)
 8 welaar (bääft jin a böön)
 9 uwulaar, postwelaar (taap)
10 faringaal (rachen)
11 glotaal, laryngaal (stembian)
12 epiglotaal (keellad)
13 radikaal (tongrut)
14 posterodorsaal (bääft üüb a tong)
15 anterodorsaal (föör üüb a tong)
16 laminaal (tongbleed)
17 apikaal (tongspas)
18 sublaminaal, subapikaal (oner a tong)

Auersicht[Bewerke | Kweltekst bewerke]

A miast konsonanten san pulmonaal, det ment: mä halep faan loft ütj a long.

Pulmonaal konsonanten efter IPA bilabiaal labio-
dentaal
dentaal alweolaar post-
alweolaar
retrofleks palataal welaar uwulaar faringaal glotaal
stemluas(stl.) stemhaft(sth.) stl. sth. stl. sth. stl. sth. stl. sth. stl. sth. stl. sth. stl. sth. stl. sth. stl. sth. stl. sth.
Plosiiwen p b t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʔ
Nasaalen m ɱ n ɳ ɲ ŋ ɴ
Wibranten ʙ r ʀ
Taps of Flaps |ɾ ɽ
Frikatiiwen ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ h ɦ
Lateraal frikatiiwen ɬ ɮ
Aproksimanten ʋ ɹ ɻ j w
Lateraal aproksimanten l ɭ ʎ ʟ

Ütjdruk[Bewerke | Kweltekst bewerke]

An do woort onerskääst, üüb hün oort an wiis di konsonant maaget woort:

       pulmonaal:
 1 plosiif, eksplosiif
 2 nasaal
 3 wibrant
 4 flaps an taps (slaanj)
 5 frikatiif (rewen)
 6 afrikaat (uunrewen)
 7 aproksimant
 8 lateraal (sidjelk)
       ei pulmonaal:
 9 klik
10 implosiif
11 ejektiif

Det oort an wiis koon stemhaft (sth, woker) of stemluas (stl, harder) wees.

Ei pulmonaal konsonanten[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Ei pulmonaal konsonanten bilabiaal labiodentaal dentaal alweolaar alweolaar-lateraal alweolopalataal postalweolaar retroflex palataal welaar uwulaar
Kliks ʘ ǀ ǃ ǁ ǂ ǃ˞
Implosiiwen ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ
Ejektiiwen Ejektiif Plosiiwen t̪ʼ ʈʼ
Ejektiif Frikatiiwen ɸʼ θʼ ɬʼ ɕʼ ʃʼ ʂʼ çʼ χʼ
Ejektiif Afrikaaten t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ɕʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡çʼ k͡xʼ q͡χʼ

Luke uk diar[Bewerke | Kweltekst bewerke]