Austroneesk spriaken
Erscheinungsbild
(Widjerfeerd faan Malagasy)
Tekst üüb Öömrang |
Austroneesk spriaken san en spriakfamile mä amanbi 1150 spriaken. Jo wurd faan 300 miljuun minsken snaaket.
Di nööm gongt üüb di Uastenriks ethnoloog Wilhelm Schmidt turag an komt faan lat. auster: "süüdwinj" an gr. nêsos: "eilun".
Iindialang
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Det spriak woort uun tjiin twiiger iindiald:
- Formosiansk spriaken (9 twiiger, bluas üüb Taiwan, mä 330.000 spreegern)
- Malayo-polyneesk spriaken (1 twiig, ~ 300 miljuun spreegern)
Ferlicht hiar diar uk mä tu:
Föörkemen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Det spriak kaam woorskiinelk faan Süüduast-Sjiina auer Taiwan üüb a eilunen uun a Süüdpasiifik an Indik, auer a Austroneesiern faan a Sjineesen muar an muar ferdrewen wurden san:
- Taiwan 4000 f.Kr.
- Nuurd-Philippinen 3000 f. Kr.
- Süüd-Philippinen, Sulawesi, Borneo, Tiimor 2500–2000 f. Kr.
- Melaneesien, Küsten faan Nei-Guinea 1200 f. Kr.
- Jaawa, Sumatra, Malaiisk Hualeweilun 1000 f. Kr.
- Mariaanen, Mikroneesien 1000 f. Kr.
- Hawaii, Uast-Polyneesien, Rapa Nui (Puaskeilun) 300–400 e. Kr.
- Madagaskar 700 e. Kr. (faan Borneo)
- Nei-Sialun 1200 e. Kr.
Wurden uun ferglik
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Uun detdiar tabel stun trataanj wurden, an hü jo üüb austroneesk spriaken üüb Taiwan, a Philippinen, a Mariaanen, uun Indonesien, Malaysia, Uast-Timor, Papua, Nei-Sialun, Hawaii, Madagaskar, Borneo an Tuvalu het:
Öömrang | ian | tau | trii | schauer | persuun | hüs | hünj | struat | dai | nei | wi | wat | ial (brant) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Amisisk | cecay | tosa | tolo | sepat | tamdaw | luma | wacu | lalan | cidal | faroh | kita | uman | namal |
Puyuma | sa | dua | telu | pat | taw | rumah | soan | dalan | wari | vekar | mi | amanai | apue, asi |
Tagalog | isa | dalawa | tatlo | apat | tao | bahay | aso | daan | araw | bago | tayo | ano | apoy |
Madelbikolano | saro | duwa | tulo | apat | tawo | harong | ayam | dalan | aldaw | ba-go | kita | ano | kalayo |
Rinconada Bikolano | əsad | darwā | tolō | əpat | tawō | baləy | ayam | raran | aldəw | bāgo | kitā | onō | kalayō |
Cebuano | usa, isa |
duha | tulo | upat | tawo | balay | iro | dalan | adlaw | bag-o | kita | unsa | kalayo |
Wáray-Wáray | usa | duha | tulo | upat | tawo | balay | ayam, ido |
dalan | adlaw | bag-o | kita | anu | kalayo |
Hiligaynon | isa | duha | tatlo | apat | tawo | balay | ido | dalan | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Aklanon | isaea, sambilog, uno |
daywa, dos |
tatlo, tres |
ap-at, kwatro |
tawo | baeay | ayam | dayan | adlaw | bag-o | kita | ano | kaeayo |
Kinaray-a | sara | darwa | tatlo | apat | tawo | balay | ayam | aragyan | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Tausug | hambuuk | duwa | tu | upat | tau | bay | iru' | dan | adlaw | ba-gu | kitaniyu | unu | kayu |
Maranao | isa | dowa | t'lo | phat | taw | walay | aso | lalan | gawi'e | bago | tano | tonaa | apoy |
Kapampangan | metung | adwa | atlu | apat | tau | bale | asu | dalan | aldo | bayu | ikatamu | nanu | api |
Pangasinensisk | sakey | dua, duara |
talo, talora |
apat, apatira |
too | abong | aso | dalan | ageo | balo | sikatayo | anto | pool |
Ilokano | maysa | dua | tallo | uppat | tao | balay | aso | dalan | aldaw | baro | datayo | ania | apoy |
Ivatan | asa | dadowa | tatdo | apat | tao | vahay | chito | rarahan | araw | va-yo | yaten | ango | apoy |
Ibanag | tadday | dua | tallu | appa' | tolay | balay | kitu | dalan | aggaw | bagu | sittam | anni | afi |
Yogad | tata | addu | tallu | appat | tolay | binalay | atu | daddaman | agaw | bagu | sikitam | gani | afuy |
Gaddang | antet | addwa | tallo | appat | tolay | balay | atu | dallan | aw | bawu | ikkanetam | sanenay | afuy |
Tboli | sotu | lewu | tlu | fat | tau | gunu | ohu | lan | kdaw | lomi | tekuy | tedu | ofih |
Malaiisk | satu | dua | tiga[1] | empat | orang | rumah, balai |
anjing | jalan | hari | baru | kita | apa, anu |
api |
Jawaansk | siji | loro | têlu[2] | papat | uwòng, tiyang[2] |
omah, griyå, dalêm[2] |
asu | såbå[2] | dinå, dintên[2] |
anyar, énggal[2] |
adhéwé, slirå piyambak[2] |
åpå, anu, punåpå[2] |
gêni[2] |
Sundaneesk | hiji | dua | tilu | opat | urang | imah | anjing | jalan | poe | anyar, enggal |
arurang | naon | seuneu |
Achinesisk | sa | duwa | lhèë | peuët | ureuëng | rumoh, balèë |
asèë | ret | uroë | barô | (geu)tanyoë | peuë | apuy |
Minangkabauisk | ciek | duo | tigo | ampek | urang | rumah | anjiang | labuah, jalan |
hari | baru | awak | apo | api |
Lampung | sai | khua | telu | pak | jelema | lamban | kaci | ranlaya | khani | baru | kham | api | apui |
Buginesisk | sedi | dua | tellu | eppa | tau | bola | asu | lalen | esso | baru | idi | aga | api |
Temuan | satuk | duak | tigak | empat | uwang, eang |
gumah, umah |
anying, koyok |
jalan | aik, haik |
bahauk | kitak | apak | apik |
Batak Toba | sada | dua | tolu | opat | halak | jabu | biang | dalan | ari | baru | hita | aha | api |
Yawi | so | duwo | tigo | pak | oghe | ghumoh, dumoh |
anjing | jale | aghi | baghu | kito | gapo | api |
Chamorro | håcha, maisa |
hugua | tulu | fatfat | taotao | guma | ga'lågu | chålan | ha'åni | nuebu | hita | håfa | guafi |
Motu | ta, tamona |
rua | toi | hani | tau | ruma | sisia | dala | dina | matamata | ita, ai |
dahaka | lahi |
Maori | tahi | rua | toru | wha | tangata | whare | kuri | ara | ra | hou | taua | aha | ahi |
Tuvaluisk | tasi | lua | tolu | fá | toko | fale | kuli | ala, tuu |
aso | fou | tāua | a | afi |
Hawaiiansk | kahi | lua | kolu | hā | kanaka | hale | 'īlio | ala | ao | hou | kākou | aha | ahi |
Banjaresisk | asa | duwa | talu | ampat | urang | rūmah | hadupan | heko | hǎri | hanyar | kami | apa | api |
Malagasy | isa | roa | telo | efatra | olona | trano | alika | lalana | andro | vaovao | isika | inona | afo |
Dusun | iso | duo | tolu | apat | tulun | walai, lamin |
tasu | ralan | tadau | wagu | tokou | onu/nu | tapui |
Kadazan | iso | duvo | tohu | apat | tuhun | hamin | tasu | lahan | tadau | vagu | tokou | onu, nunu |
tapui |
Momogun | iso | duvo | tolu, tolzu |
apat | tulun, tulzun |
valai, valzai |
tasu | dalan | tadau | vagu | tokou | nunu | tapui, apui |
Tombonuwo | ido | duo | tolu | opat | lobuw | waloi | asu | ralan | runat | wagu | toko | onu | apui |
Iban | satu, sa, siti, sigi |
dua | tiga | empat | orang, urang |
rumah | ukui, uduk |
jalai | hari | baru | kitai | nama | api |
Sarawak-Malaiisk | satu, sigek |
dua | tiga | empat | orang | rumah | asuk | jalan | ari | baru | kita | apa | api |
Terengganu-Malaiisk | se | duwe | tige | pak | oghang | ghumoh, dumoh |
anjing | jalang | aghi | baghu | kite | mende, ape, gape, nape |
api |
Kwelen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- ↑ In Kedukan Bukit inscription appears the numeral Tlu ratus as Three hundred, Tlu as Three, in http://www.wordsense.eu/telu/ the word Telu is referred as Three in Malay and Indonesian Language although the use of Telu is very rare.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Piwulang Basa Jawa Pepak, S.B. Pramono, hal 148, 2013
Luke uk diar
[Bewerke | Kweltekst bewerke] Commonskategorii: Austroneesk spriaken – Saamlang faan bilen of filmer