Doogblinge Spräkewise
 Täkst aw Doogblinger fräsch
|
E Doogblinge Spräkewise hiirt tu di Böökinghiirnge dialäkt foon e nordfräsche spräke ouers ai tut Mooring. Diheere spräkewise wårt önj Doogebel snååked än heet foole likense mä e Weestermooringe än e Foortuftinge spräkewise. Jüst as uk önj Foortuft än Woiguurd, håt "frasch" heer "fräsch".
Di Vokålisme
[Bewerke | Kweltekst bewerke]
Lunge Vokååle
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Et Doogblinge Fräsch heet åål dä lunge vokååle wat et uk önj dä oudere Böökinghiirnge spräkewise jeeft ouers wäärms önj oudere uurde.
| IPA Tiiken | Schraawen as | Baispale |
|---|---|---|
| iː | ii | iilj, liise, biidje, tiinj |
| eː | ee | leese, fleete, teele |
| e̞ː | ee, ää | tääl, heer, stäär, kääre, häägel, weerw |
| ɛː | aa | waag, kaame, laawe, praagele, saan, paawer |
| aː | ar | bjarn, stjart, ark |
| yː | üü | üülj, füünj, büütj |
| øː | öö | döör, dröög, sööge, jöör |
| œː | öö | bööder, stööge, töögere |
| uː | uu | buum, huuch, luupe |
| oː | oo | foole, doochter, boowen, hooling, sooben |
| ɔː | oo, åå | hood, jooge, spoos, mooge, noos |
| ɒː | åå | wråål, snååke, brååne, dåånsch |
Korte Vokååle
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Uk dä korte Vokååle sän fort mååst däseelwie, bloot dat kort "ü" än dat kort "ö" sän heer iinjs wörden. Dat grotst ferschääl tu da oudere Böökinghiirnge spräkewise sän wälj dä mäning "ä"s wat besuners önjt Ååstermooring fort mååst "a"s sän.
| IPA Tiiken | Schraawen as | Baispale |
|---|---|---|
| ɪ | i | dik, fri, smite, fersike, dring |
| e | ee | ween, meelen, beed, seeks |
| ɜ | ä | fälj, spräke, äp, bäge, dränke, läs, sämer, schäp |
| a | a | latj, was, wat, dat, alwer, waling |
| ø | ü, ö | wüset, fötj, dü, hün, schörk |
| ə | e | früne, boowen, hiire, häägel |
| ʊ | u | luft, wunter, ul, hult, mulke |
| ɔ | o, å | kort, ånert, årbe, åte, korw, grot |
Diftonge
[Bewerke | Kweltekst bewerke]
Uk dä diftonge jeeft et åål, ouers dat "öi" koon heer as en alofoon tu "oi" önjsänj wårde. As uk önjt Mooring äs åltens dat jarst pårt lung bit aw "oi", weer biinge pårte kort sän.
| IPA Tiikne | Schraawen as | Baispale |
|---|---|---|
| aɪ | ai | ai, fraidi, snaie |
| ɜɪ | äi | däi, näiber, däiling, snäi |
| aʊ | au | gau, haue, auer |
| ɞʊ | ou | tou, krouch, ouf, roui |
| ɔːɪ | oi, ooi | loi |
| ɔɪ | oi | koie, loit, oi |
| œɪ | öi | göis |
| ʊɪ | ui | tuie, spuie |
Literatuur
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- Alastair G. H. Walker Die nordfriesische Mundart der Bökingharde. Zeitschrift für Dialektologie und Linguistik, Beihefte 33. Wiesbaden 1980, 382 S.