Iñupiaq

Tekst üüb Öömrang

Iñupiaq
Snaaket uun	USA (Alaska) an Kanada
Spreegern	3.000
Wedenskapelk iindialang	Eskimo-aleutisk Eskimo Inuit Iñupiaq
Spriak-Ufkörtang
ISO 639-1:	ik
ISO 639-2:	ipk
ISO 639-3:	ipk (esi an esk)

ingels: Welcome to Barrow
iñupiaq: Paġlagivsigiñ Utqiaġvigmun

Iñupiaq, Injupiak, Injupik of Alaska inuit (iñu. Iñupiatun) as bütj Waastkanada inuit, Uastkanada inuit an Greenluns ian faan jo sjauer inuit spriaken. Snaaket woort det faan amanbi 3.000 minsken fööraal uun Alaska an uun a Nuurdwaast-Teritoorien uun Kanada.

Spriakwiisen

• Seward hualeweilun iñupiaq:
  • Beringstruat spriakwiis: Ingalikmiut, Imaqłit, Kiŋikmiut, Tapqaġmiut, Ukiuvaŋmiut.
  • Qawiaraq spriakwiis: Siñġaġmiut, Qaviaraġmiut, Ayaqsaaġiaaġmiut, Aziagmiut, Iġałuiŋmiut.
• Nuurdalaska iñupiaq
  • Nuurdwaastalaska spriakwiisen of Malimiut spriakwiisen
    • Kotzebue spriakwiis of Nuurdmalimiut: Pittaġmiut, Kaŋiġmiut, Qikiqtaġruŋmiut
    • Kobuk spriakwiis of Süüdmalimiut: Kuuŋmiut, Kiitaaŋmiut (Kiitaaġmiut), Siiḷviim Kaŋianiġmiut, Nuurvinmiut, Kuuvaum Kaŋiaġmiut, Akuniġmiut, Nuataaġmiut, Napaaqtuġmiut, Kivalliñiġmiut.
  • North Slope spriakwiisen:
    • Point Hope spriakwiis: Tikiġaġmiut
    • North Slope spriakwiis: Utuqqaġmiut, Siḷaliñaġmiut (: Kukparungmiut an Kunmiut), Kakligmiut (:Sidarumiut, Utkiavinmuit an Nuwukmiut), Kuulugruaġmiut, Ikpikpagmiut, Kuukpigmiut (: Kañianermiut, Killinermiut an Kagmalirmiut)
    • Anaktuvuk Pass spriakwiis: Nunataaġmiut
    • Kanada spriakwiis of Uummarmiut (Uummarmiutun)

Skraften

Alaska skraft

North Slope spriakwiisen buksteewer:

A

Ch

G

Ġ

H

I

K

L

Ḷ

Ł

Ł̣

M

N

Ñ

Ŋ

P

Q

R

S

Sr

T

U

V

Y

a

ch

g

ġ

h

i

k

l

ḷ

ł

ł̣

m

n

ñ

ŋ

p

q

r

s

sr

t

u

v

y

üübtu buksteewer:

• Diomede : e
• Bering : w , z , zr
• Kobuk : ’
• Seward : b

Kanada skraft

Uummarmiut spriakwiis buksteewer:

A

Ch

F

G

H

Dj

I

K

L

Ł

M

N

Ñ

Ng

P

Q

R

Ȓ

T

U

V

Y

a

ch

f

g

h

dj

i

k

l

ł

m

n

ñ

ng

p

q

r

ȓ

t

u

v

y

Ferglik mä Alaska an Kanada spriakwiisen

Alaska iñupiaq	Kanada iñupiaq	Nuurdfresk
Uummaġmiutun	Uummarmiutun	Kanada iñupiaq spriakwiis
siksrik	hikřik	Urocitellus parryii
qugruk	qugřuk	letj swaan
aaġlu	arlu	Orcinus orca
amaġuq	amaruq	Canis lupus
isuŋŋaġluk	ihun’ngaq	Stercorarius pomarinus
kaŋuq	kanguq	Chen caerulescens
qunŋiq	qun’ngiq	Rangifer tarandus
tiġiganniaq	tiriganiaq	Vulpes lagopus
umiŋmak	umingmak	Ovibos moschatus

Det muartaal

Iḷisaġvik College (only before high school education school of Iñupiaq)

singular	dual	plural	nuurdfresk (öömrang)
iqaluk	iqaluuk	iqaluich	fask/fasker
qimmiq	qimmik	qimmich	hünj/hünjer
argak	argaak	argaich	hun/hunen
iñuk	iññuk	iñuit	minsk/minsken
Iñupiaq	Iñupiak	Iñupiat	Iñupiaq/Iñupiaqs
Qułłiq	Qułłik	Qułłit	Tschuktschen (fulk)
kuuk	kurrak	kuugich / kurgit	ia/ian
aġnaq	aġnak	aġnat	wüf/wüfen
iri	irrak	irrat	uug/uugen
tupiq	tuppak	tupqich / tupqit	telt/telten (North Slope) hüs/hüsang (Kobuk)

Taalen

tattooed (kakiñiq) Ukiuvaŋmiut wüfen, 1910

Nalukataq fest, Barrow, 2006

North Slope spriakwiis	Nuurdwaastalaska spriakwiis	Beringstruat spriakwiis (Ukiuvaŋmiut)	nuurdfresk
atausiq	atausriq	atausiq	1
malġuk	malġuk	maġluuk	2
piŋasut	piñasrut	piŋasut	3
sisamat	sisamat	sitamat	4
tallimat	tallimat	tallimat	5
itchaksrat	itchaksrat	aġvinikłit	6
tallimat malġuk	tallimat malġuk	tallimat maġluuk	7
tallimat piŋasut	tallimat piñasrut	tallimat piŋasut	8
quliŋuġutaiḷaq	quliŋŋuutaiḷaq	qulinŋutailat	9
qulit	qulit	qulit	10
qulit atausiq	qulit atausriq	qulit atausiq	11
qulit malġuk	qulit malġuk	qulit maġluuk	12
qulit piŋasut	qulit piñasrut	qulit piŋasut	13
akimiaġutaiḷaq	akimiaŋŋutaiḷaq	agimiaġutailaq	14
akimiaq	akimiaq	agimiaq	15
akimiaq atausiq	akimiaq atausriq	agimiaq atausiq	16
akimiaq malġuk	akimiaq malġuk	agimiaq maġluuk	17
akimiaq piŋasut	akimiaq piñasrut	agimiaq piŋasut	18
iñuiññaŋŋutaiḷaq	iñuiñaġutaiḷaq	inuinaġutailat	19
iñuiññaq	iñuiñaq	inuinnaq	20
iñuiññaq qulit	iñuiñaq qulit	inuinaq qulit	30
malġukipiaq	malġukipiaq	maġluutiviaq	40
malġukipiaq qulit	malġukipiaq qulit	maġluutiviaq qulit	50
piŋasukipiaq	piñasrukipiaq	piŋasuutiviaq	60
piŋasukipiaq qulit	piñasrukipiaq qulit	piŋasuutiviaq qulit	70
sisamakipiaq	sisamakipiaq	.	80
sisamakipiaq qulit	sisamakipiaq qulit	.	90
tallimakipiaq	tallimakipiaq	tallimativiaq	100
kavluutit	.	kabluutit	1000

Wikipedia

 Wikipedia üüb Iñupiaq

Ferwis efter bütjen

• Iñupiaq Combined Dictionary
• Interactive IñupiaQ Dictionary (det aachtang, if not downloaded of the Iñupiaq font: e = ñ / o = ł̣ / b = ġ / f = ŋ / j = ł / x = ḷ)
• Ugiuvaŋmiuraaqtuaksrat / Future King Island Speakers
• North Slope Iñupiaq Grammar Second Year (Preliminary Edition for Student Use Only) by Edna Ahgeak MacLean, Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks, seventh printing 2000