Leonhard Euler

Faan Wikipedia
Tekst üüb Öömrang


Leonhard Euler (1756)

Leonhard Euler (latiinsk Leonhardus Eulerus; * 15. April 1707 uun Baasel; † 7. Septemberjul./ 18. September 1783greg. uun Sankt Petersburg) wiar en matemaatiker an füüsiker faan a Sweits. Hi hää bedüüden bidracher leewert tu't analysis an taalenteorii.

Leewent[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Euler as uun a Sweits apwoksen, an hää det huuger skuul uun Baasel besoocht. Sant 1720 hää hi diar studiaret an sin magisterwerk skrewen üüb latiinsk auer det filosofii faan Isaac Newton an Rene Descartes. 1727 kaam hi auer Daniel Bernoulli tu St. Petersburg. Diar kaam hi uk mä Christian Goldbach tuup. 1741 ging hi tu Berlin, 1766 weder tu St. Petersburg. Iarst as hi üüb't rochter uug blinj wurden, sin leetst 12 juar wiar hi haialandaal blinj. Likes kaam bedüüden skraften uun sin leetst juaren ütj. Euler hää 866 skraften ütjden.

Matematiik[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Euler wiar en grünjleier faan det fääk analysis uun a matematiik. Flook ufkörtangen, diar daalang noch brükt wurd, gung üüb ham turag: e, π, i, sumentiaken ∑, f(x) för funktjuunen.

Füsiik[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Uun a mechaanik hää Euler werket auer hüdrodünaamik an kreiselteorii, uun a optik auer waagenteorii, an uk auer balistik.

Musiik[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Euler hää en skriiwwiis för't rian stemang ütjspikeliaret: Euler sin tuunnäät.

Wichtag skraften[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Sin skraften san faan E001 bit E866 trochnumeriaret:

  • Mechanica sive motus scientia analytice exposita. 2 Bände, 1736 (E015, E016).
  • Tentamen novae theoriae musicae. 1739 (E033).
  • Einleitung zur Rechen-Kunst zum Gebrauch des Gymnasii bey der Kayserlichen Academie der Wissenschafften in St. Petersburg. 2 Bände, Academische Buchdruckerey, Sankt Petersburg; Band 1 1738, Band 2 1740. (Digitalisat an Foltekst uun Deutsches Textarchiv Band 1, Digitalisat an Foltekst uun Deutsches Textarchiv Band 2).
  • Solutio problematis ad geometriam situs pertinentis. 1741 (E053).
  • Methodus inveniendi lineas curvas maximi minimive proprietate gaudentes sive solutio problematis isoperimetrici latissimo sensu accepti. 1744 (E065).
  • Introductio in analysin infinitorum. 2 Bände, 1748 (E101, E102).
  • Découverte d’un nouveau principe de Mécanique. In: Mémoires de l'académie des sciences de Berlin. Band 6, 1752, S. 185–217 (E177).
  • Institutiones calculi differentialis. 2 Bände, 1755 (E212).
  • Theoria motus corporum solidorum seu rigidorum. 1765 (E289).
  • Lettres à une princesse d’Allemagne. 3 Bände, 1768 (E343, E344, E417).
  • Institutiones calculi integralis. 3 Bände, 1768–1770 (E342, E366, E385).
  • Vollständige Anleitung zur Algebra. 2 Bände, 1770 (E387, E388, Band 2 Digitalisat an Foltekst uun Deutsches Textarchiv).

Luke uk diar[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Commons Commonskategorii: Leonhard Euler – Saamlang faan bilen of filmer