Moleküül
 Tekst üüb Öömrang
|
En moleküül [moleˈkyːl] as en liitjeletj dial, diar faan tau of muar atoomen tuupsaat as. A atoomen wurd troch atomaar binjang tuuphäälen. Son moleküül as di letjst dial faan en rian materiol.
Uun moleküülen kön atoomen faan ään slach ferbünjen wees, so üs uun sürstoof (O2) of stikstoof (N2). Sok moleküülen het elementmoleküülen. Miast san oober ünlik slacher faan atoomen mäenööder ferbünjen, so üs uun weeder (H2O) of Methan (CH4).
Hü a atoomen mäenööder ferbünjen san, woort troch a binjangen fäästlaanj. So haa Ethanol (H3C–CH2–OH) an Dimethylether (H3C–O–CH3) likeföl atoomen, oober ünlik binjangen. Diaram haa jodiar materioolen uk ünlik eegenskapen. Sok moleküülen het isomeeren[1]
Letj moleküülen san amanbi 10−10 m (= 1 Å) grat, grater moleküülen kön oober uk 10−9 m (= 10 Å) of noch grater wees.
Ioonen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Atoomen kön oober uk troch ioonenbinjang tuuphäälen wurd. Diaram woort t.b. Natriumchlorid (NaCl, det as saalt) ei üs moleküül uunsen, an do het son ferbinjang ion. Det Natrium-atoom häält en positiif elektrisk lääs, det as en kation (Na+), an det Chlor-atoom häält en negatiif lääs, det as en anion (Cl−). An ünlik elektrisk lees tji arkööder uun.
Futnuuten
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- ↑ Uun a atoomfüsiik san isomeeren wat ööders. Diar san det atoomkialer mä likeföl nukleoonen (protoonen + neutroonen), oober ünlik energiitustant.
Luke uk diar
[Bewerke | Kweltekst bewerke]
Commonskategorii: Moleküül – Saamlang faan bilen of filmer