Europeesk Charta för a Regiunaal- an Manertaalspriaken

Faan Wikipedia
Tekst üüb Öömrang


Lunen, diar det Charta onerskrewen haa.

At Europeesk Charta för a Regiunaal- an Manertaalspriaken (Spriaken-Charta) as en ferdrach, diar di 5. September 1992 faan a Euroopariad uunnimen wurden as.

Mualen[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Det Charta skal diarför surge, dat a regiunaal- an manertaalspriaken uun Euroopa halep fu, auer jo tu't kulturel arewdial hiar.

Spriakmanertaalen skel auer poliitisk grensen henwech werke kön.
Jo skel halep fu, dat's ei wechsterew.
Di brük faan letj spriaken skal uk mögelk wees föör gericht, uun skuul, uun't hial kulturel, ökonoomisk an sosial leewent, jüst so üs uun a meedien.
Spriakonerracht an studiarin skal mögelk wurd, fööraal uk för minsken, diar ei tu't manertaal hiar.

Enkelt dialen[Bewerke | Kweltekst bewerke]

  • Dial I: Algemians. Diar gongt det diaram, hük spriaken mend san, nemelk soken, diar al sant generatjuunen üüb en wasen plak lewe. An ei spriaken faan tuwaanrern.
  • Dial II: Mualen. Di dial II beskraft a mualen noch wat algemianer an as ei so ferbinjelk. A stooten kön iarst ans dial II bitreed an leeder ans dial III.
  • Dial III: Enkelthaiden. Stooten, diar dial III onerskriiw, skel tumanst 35 faan 98 mögelk enkelt onernemangen amsaat.
  • Dial IV: Amsaaten. Diar stäänt uun, dat a stooten beracht skel, wat jo al onernimen haa, of noch onernem wel.
  • Dial V: Ufslütj. Reegeln för't onerskriiwen an amsaaten.

Onerskraften[Bewerke | Kweltekst bewerke]

At Charta as bit nü faan 33 lunen onerskrewen wurden (Stant: 11/2012). Di naist straal as do det ratifiziarin (25 lunen), diar woort do mä fäästlaanj, dat an wan di stoot det amsaat wal.

Europeesk Charta för a Regiunaal- an Manertaalspriaken[1]
Stoot Onerskriiwen Ratifiziarin Iinsaaten
AlbaanienAlbaanien Albaanien
AndoraAndora Andora
ArmeenienArmeenien Armeenien 11. Mei 2001 25. Jan. 2002 01. Mei 2002
UasterrikUasterrik Uasterrik 05. Nof. 1992 28. Jun. 2001 01. Okt. 2001
AserbaidschaanAserbaidschaan Aserbaidschaan 21. Det. 2001
BelgienBelgien Belgien
Bosnien an HertsegowinaBosnien an Hertsegowina Bosnien an Hertsegowina 07. Sep. 2005 21. Sep. 2010 01. Jan. 2011
BulgaarienBulgaarien Bulgaarien
KroatienKroatien Kroatien 05. Nof. 1997 05. Nof. 1997 01. Mar. 1998
ZypernZypern Zypern 12. Nof. 1992 26. Aug. 2002 01. Det. 2002
TschechienTschechien Tschechien 09. Nof. 2000 15. Nof. 2006 01. Mar. 2007
DenemarkDenemark Denemark 05. Nof. 1992 08. Sep. 2000 01. Jan. 2001
EestlunEestlun Eestlun
FinlunFinlun Finlun 05. Nof. 1992 09. Nof. 1994 01. Mar. 1998
FrankrikFrankrik Frankrik 07. Mei 1999
GeorgienGeorgien Georgien
SjiisklunSjiisklun Sjiisklun 05. Nof. 1992 16. Sep. 1998 01. Jan. 1999
GrichenlunGrichenlun Grichenlun
UngarnUngarn Ungarn 05. Nof. 1992 26. Apr. 1995 01. Mar. 1998
IslunIslun Islun 07. Mei 1999
IrlunIrlun Irlun
ItaalienItaalien Itaalien 27. Jun. 2000
LetlunLetlun Letlun
LiechtensteinLiechtenstein Liechtenstein 05. Nof. 1992 18. Nof. 1997 01. Mar. 1998
LitauenLitauen Litauen
LuksemboragLuksemborag Luksemborag 05. Nof. 1992 22. Jun. 2005 01. Okt. 2005
MaltaMalta Malta 05. Nof. 1992
MoldaawienMoldaawien Moldaawien 11. Jul. 2002
MonakoMonako Monako
MonteneegroMonteneegro Monteneegro 22. Mar. 2005 15. Feb. 2006 06. Jun. 2006
NeederlunenNeederlunen Neederlunen 05. Nof. 1992 02. Mei 1996 01. Mar. 1998
NorweegenNorweegen Norweegen 05. Nof. 1992 10. Nof. 1993 01. Mar. 1998
PoolenPoolen Poolen 12. Mei 2003 12. Feb. 2009 01. Jun. 2009
PortugalPortugal Portugal
RumeenienRumeenien Rumeenien 17. Jul. 1995 29. Jan. 2008 01. Mei 2008
RuslunRuslun Ruslun 10. Mei 2001
San MarinoSan Marino San Marino
SerbienSerbien Serbien 22. Mar. 2005 15. Feb. 2006 01. Jun. 2006
SlowakeiSlowakei Slowakei 20. Feb. 2001 05. Sep. 2001 01. Jan. 2002
SloweenienSloweenien Sloweenien 03. Jul. 1997 04. Okt. 2000 01. Jan. 2001
SpoonienSpoonien Spoonien 05. Nof. 1992 09. Apr. 2001 01. Aug. 2001
SweedenSweeden Sweeden 09. Feb. 2000 09. Feb. 2000 01. Jun. 2000
SweitsSweits Sweits 08. Okt. 1993 23. Det. 1997 01. Apr. 1998
Nuurd-MatsedoonienNuurd-Matsedoonien Nuurd-Matsedoonien 25. Jul. 1996
TurkeiTürkei Türkei
UkraineUkraine Ukraine 02. Mei 1996 19. Sep. 2005 01. Jan. 2006
Ferianagt KönangrikFerianagt Könangrik Ferianagt Könangrik 02. Mar. 2000 27. Mar. 2001 01. Jul. 2001

Sjiisklun[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Uun Sjiisklun as det Charta 1992 onerskrewen, 1998 ratifisiaret an di 1. Janewoore 1999 iinsaat wurden. Bit nü san diar oober a bundeslunen för tustendag:

Luke uk diar[Bewerke | Kweltekst bewerke]

Futnuuten[Bewerke | Kweltekst bewerke]

  1. European Charter for Regional or Minority Languages (ingelsk)