Usbekisk spriak
Erscheinungsbild
Tekst üüb Öömrang |
Usbekisk (Oʻzbek tili) | ||
---|---|---|
Snaaket uun |
Usbekistaan, Afghaanistaan, Tadjikistaan, Kirgistaan, Kasachstaan, Turkmeenistaan, Ruslun, Xinjiang (Schiina) | |
Spreegern | ~ 27 miljuunen (2014)[1][2] | |
Wedenskapelk iindialang |
||
Amtelk Stant | ||
Amtspriak faan | Usbekistaan Afghaanistaan (steedenwiis) | |
Spriak-Ufkörtang | ||
ISO 639-1: |
uz | |
ISO 639-2: |
uzb | |
ISO 639-3: |
uzb (Makrospriak) mä: |
At Usbekisk spriak (usbek. Oʻzbek tili, Oʻzbekcha, kyrilisk Ўзбек тили, araabisk ئۇزبېك تیلى Oʻzbek tili), as det wichtagst Turkspriak uun Madelaasien. Uun Usbekistaan as hat amtspriak an mamenspriak faan a miast iinwenern. Uk uun Afghaanistaan lewet en bedüüden taal faan spreegern.
Nai mä Usbekisk as det Uighuurisk uun Xinjiang (Schiina).
Spriadkoord
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Alfabeet
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Det Usbekisk spriak uun Usbekistaan brükt sant 1993 det Latiinsk alfabeet. Det Kyrilisk alfabeet as man noch faan föl lidj brükt. Det Araabisk alfabeet as uun Afghaanistaan brükt.
Buksteew | A a | B b | D d | E e | F f | G g | H h | I i |
IPA | [a] of [æ] | [b] | [d̪] | [e] | [ɸ] | [g] | [h] | [i] of [ɨ] |
Nööm | a | be | de | e | ef | ge | he | i |
Buksteew | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | Q q |
IPA | [dʒ] of [ʒ] | [k] | [l] | [m] | [n] | [ɒ] of [o] | [p] | [q] of [x] |
Nööm | je | ke | el | em | en | o | pe | qe |
Buksteew | R r | S s | T t | U u | V v | X x | Y y | Z z |
IPA | [r] | [s] | [t̪] | [u] of [ʉ] | [v] of [w] | [x] | [j] | [z] |
Nööm | er | es | te | u | ve | xe | ye | ze |
Buksteew | Oʻ oʻ | Gʻ gʻ | Sh sh | Ch ch | ng | ʼ | ||
IPA | [o] of [ɵ] | [ʁ] | [ʃ] | [tʃ] | [ŋ] | [ʔ] | ||
Nööm | oʻ | gʻ | she | che | nge | apostrof |
Gramatik
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Hoodwurden
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Usbekisk hoodwurden haa sääks kaasen.
Kaasen | Hingst | Hüs | ||
---|---|---|---|---|
Iantaal | Muartaal | Iantaal | Muartaal | |
noominatiif | ot | otlar | uy | uylar |
geenitiif | otning | otlarning | uyning | uylarning |
daatiif | otga | otlarga | uyga | uylarga |
akusatiif | otni | otlarni | uyni | uylarni |
lokatiif | otda | otlarda | uyda | uylarda |
ablatiif | otdan | otlardan | uydan | uylardan |
Pronoomen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- men: ik
- sen: dü
- u: hi, hat
- biz: wi
- siz: jam
- ular: jo
Dön posesiiw pronoomen san sufiksen (t.b. kitob „buk“):
- kitobim: min buk
- kitobing: din buk
- kitobi: sin/hör buk
- kitobimiz: üüs buk
- kitobingiz: jau buk
Futnuuten
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Luke uk diar
[Bewerke | Kweltekst bewerke]- Turkspriaken: Altaisk, Aserbaidschaansk, Baschkiirisk, Chaladschisk, Chakasisk, Gagausisk, Jakutisk, Karatschai-Balkaarisk, Karlukisk, Kasachisk, Kiptschakisk, Kirgiisk, Oghuurisk, Oghuusisk, Sibiirisk, Tataarisk, Tschuwaschisk, Turkmeensk, Tuwiinisk, Türkisk, Uighuurisk, Usbekisk
Commonskategorii: Usbekisk spriak – Saamlang faan bilen of filmer