Nuurđfriisk
 Söl'ring
|
Nuurđfriisk („Nordfriisk“) es jen fan di friisk Spraaken. Hat uur snaket fan ombi 10.000 Mensken ön di Krais Nuurdfriislön. Deling jeft et jit tiin Dialekte fan Nuurdfriisk. Dit sen jens muar wesen, sa ombi 13 bit 15 forskeligi. Hat es wes, dat jen diarfan, dit Süđergoesharder, al duar blefen es. Dat Holmer Freesch uur jit fan "en Hunfol" Mensken snakit.
Dåt Nordfriisk as döör e Europäisch Charta for regionaal- unti manerhäidespräke as manerhaidespräke önj Tjüschlönj gödjkånd.
Spreekwiisen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Di Dialekti (Spreekwiisen), wat deling jit bikeent sen, jit:
- Ailönjfriisk
- Fååstewålfriisk
- Wiringhiirder Freesk
- Karhiirder Fräisch
- Bökinghiirder Frasch
- Noordergooshiirder Fräisch
- Middelgooshiirder Freesch
- Söödergooshiirder Freesch
- Hålifreesk
Noomen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Bi di Noomen ken em se, dat ark Spreekwiis en ain Naam heer, wat ek langsen "-friisk" jit. Di Ailöns-Spreekwiisen neem jamsalev gaar ek Friisk. "Friisk" es en nii Uurt, wat em fuar ali töhop brükt.
Hok Uurter ön forskeligi Spreekwiisen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]| Söl'ring | Faaðer | Mooter | Sester | Bröðer | Nuurđfriisk |
|---|---|---|---|---|---|
| Fering | aatj | mam | saster | bruler | Nuurdfresk |
| Öömrang | bruder | ||||
| Halunder | Foor | Mem | Söster | Bruur | Noorfriisk |
| Halagfresk | baabe | mäm | soster | bröör | Nordfreesk |
| Wiidinghiirder | tääte | määm | söster | broor | Nordfreesk |
| Karhiirder | mäm | brauder | Nordfräisch | ||
| Bökinghiirder | taatje | mam | brouder | Nordfrasch | |
| Nuurdergooshiirder | fååje | mäm | soster | brår | Nordfräisch |
| Madelgooshiirder | ate | söster | broor | Nordfreesch | |
| Süüdergooshiirder | fåår, fååðer | brööðer | |||
| Tjüsch, Dütsk | Vater | Mutter | Schwester | Bruder | Nordfriesisch |
Forskelen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Di Forskelen twesk di Müraarten fan't Nuurđfriisk weeget uk en Aurseeting fan't "Üüs Faađer"
Di Tabel förter öner weeget, hur forskelig di Spreekwiisen sen.
| Mooring | mäke | trüs | gååsme | twört | flååge |
| Fering | kleebe | pod | jaaspe, jibe | kwärt | böi |
| Söl'ring | taatji | gre Por, Öörtpor | gapi | kwert | büü |
| Halunder | paike | ¹ | djaape | dech | keäk |
| Seeltersk | oapje | Pudde | japje | Däächte | Böie |
| Tjüsch, Dütsk | küssen | Kröte | gähnen | Docht | Bö |
¹ Üp dit stiinern Ailön jeft't noch niin Öörtporen.
| Mooring | låå | mårling | joose | ai |
| Fering | skine | jimaaren | fulre | ei |
| Söl'ring | skiin | jümiaren | rök | ek |
| Halunder | skin | djimoorn | futtere | ni |
| Seeltersk | Schäin | määrlich | fodderje | nit |
| Tjüsch, Dütsk | Scheune | heute Morgen | füttern | nicht |