Elfenbianküst
Tekst üüb Fering |
At Elfenbianküst, amtelk Republiik faan't Elfenbianküst (üüb Fraansöösk: Côte d’Ivoire [kot.di.ˈvwaʁ] an République de Côte d’Ivoire [ʁe.py.ˈblik də kot.di.ˈvwaʁ]) as en stoot uun a waast faan Aafrika. Uun a nuurd lei Maali un Burkiina Faaso, uun a uast leit Ghaana an uun a waast lei Libeeria an Guinea. At lun hee 26.378.274 lidj (2020)[1]. At hoodsteeden san Abidjan an Yamoussoukro
Geografii
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Geograafisk Laag
[Bewerke | Kweltekst bewerke]At Elfenbianküst leit twesken 10° 44' an 04° 22' (faan a nuurd tu a süüd) an 8° 35' an 2° 35' (faan a waast tu a uast). At lun as wat letjer üüs Tjiisklun.
At lun dialt grensen mä fiiw lunen. Det lingst grens (816 km) faan’t lun wurt mä Guinea an det kurtst (545 km) mä Burkiina Faaso diald. Det dialt uk en 778 km lung grens mä Libeeria, en 720 km lung mä Ghaana an en 599 km lung mä Maali. A eeg faan’t lun as 515 km lung.
Berger
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Berger uun’t Elfenbianküst san: de Zo Berig (1144 m), de No Berig (1070 m), de Zan Berig (1066 m), de Sangrou Berig (1051 m), de Tyouri Berig (913 m), de Bo Berig (902 m), de Bougouri Berig (893 m), de La Dent de Man Berig (881 m), de Gan Berig (872 m) an de Saratigikourou Berig (860 m).
Indialing faan Ferwalting
[Bewerke | Kweltekst bewerke]At Elfenbianküst hee sant 2011 twaalew distrikten an tau aanjstendig steeden. Dön aanjstendig steeden san Abidjan an Yamoussoukro. Dön distrikten san:
Distrikt | Grate (km²) | Lidj (2014) | Hoodsteed | Koord |
---|---|---|---|---|
Bas-Sassandra | 25.800 | 2.280.548 | San-Pédro | |
Comoé | 14.173 | 1.203.052 | Abengourou | |
Denguélé | 20.997 | 289.779 | Odienné | |
Gôh-Djiboua | 17.580 | 1.605.286 | Gagnoa | |
Lacs | 28.500 | 1.258.604 | Dimbokro | |
Lagunes | 23.280 | 1.478.047 | Dabou | |
Montagnes | 31.050 | 2.371.920 | Man | |
Sassandra-Marahoué | 23.940 | 2.293.304 | Daloa | |
Savanes | 40.210 | 1.607.497 | Korhogo | |
Vallée du Bandama | 28.518 | 1.440.826 | Bouaké | |
Woroba | 31.088 | 845.139 | Séguéla | |
Zanzan | 38.251 | 934.352 | Bondoukou |
Befölkring
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Spriiken
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Det amtelk spriik faan't lun as Fraansöösk.
Sünjhaid
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Wüfen raage uun't madel en ääler faan 58,7 juaren, an maaner ian faan 56,3 juaren.
Histoore
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Elfenbianküst wurd 7. August 1960 faan Frankrik suwereen. Félix Houphouët-Boigny wiar de iarst president, wat at lun ap tu 1993 regiaret. Efter a 1993 duas faan Houphouët-Boigny, wurd Henri Konan Bédié at stoosboowenhood. At wiar 1999 en putsch, huaruun Robert Guéï at meecht greeb. Efter en staheu uun 2000, wurd Laurent Gbagbo a president. En kurt bürgerkrich wiar 2002, huarauer Robert Guéï ambroocht wurd. At wiar en presidentskapswool uun 2010, huaruun Laurent Gbagbo skiinboor a waner wiar, man a resultooten diarfaan iin uun twiiwel taanjen wurd. At fulige wiar en öler bürgerkrich, an Alassane Ouattara wurd a president.
Politiik
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Elfenbianküst as en republiik. At stootsboowenhood as a president. A president sant 2011 as Alassane Ouattara. Det Rassemblement des Républicains as at partei faan't regiaring.
Bütjenpolitiik
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Elfenbianküst as sant 20. September 1960 lasmoot faan dön Feriand Natschuunen an sant 25. Mei 1963 faan det Aafrikoons Unioon.
Wiartskap
[Bewerke | Kweltekst bewerke]At lunwiartskap as de wichtigst twiich faan't wiartskap uun't lun.
At weering faan't lun as de waastaafrikoons CFA-Franc, wat faan det Waastaafrikoons Sentraalbeenk ütjbroocht wurt.
Kwelen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]