Seenegal
Tekst üüb Fering |
Seenegal [ˈseːnegal], amtelk Republiik Seenegal (üüb Fraansöösk: Sénégal [seneˈgal] an République du Sénégal) as en stoot uun a waast faan Aafrika. Uun a nuurd leit Mauretaanien, uun a uast Maali, uun a süüduast Guinea an uun a süüdwaast Guinea-Bissau. Seenegal slot uk Gambia am. At lun hee 13.508.715 lidj (2016)[1]. At hoodsteed as Dakar.
Geografii
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Koord faan Seenegal |
Geograafisk Laag
[Bewerke | Kweltekst bewerke]At lun dialt grensen mä fiiw lunen. Det lingst grens (813 km) faan Seenegal, wat loongs de Seenegal Struum leit, wurt mä Mauretaanien diald. Det kurtst grens (330 km) wurt mä Guinea diald. At lun dialt uk en 419 km lung grens mä Maali an en 338 km lung mä Guinea-Bissau. Det grens mä Gambia, en lun, wat amanbi en enklaawe banen Seenegal as, as 740 km lung.
De waastermiast ponkt uun Aafrika, Cap Vert, leit uun a waast faan uun Seenegal, nai bi Dakar.
Struumer
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Struumer uun Seenegal san: de Seenegal Struum (wat at grens mä Mauretaanien bildet), de Saloum Struum (hög hood uun det Tambacounda Regiuun leit an troch a maden faan't lun leept), de Gambia Struum (wat at grens twesken dön Tambacounda an Kolda Regiuunen bildet an iin uun Gambia leept), de Geba Struum an de Casamance Struum (wat troch a süüd faan't lun leept).
Indialing faan Ferwalting
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Seenegal hee fjauertanj regiuunen.
Regiuun | Grate | Lidj (2013)[2] | Hoodsteed | Koord | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Dakar | 547 | 3.137.196 | Dakar | |
2 | Diourbel | 4824 | 1.497.456 | Diourbel | |
3 | Fatick | 6849 | 714.392 | Fatick | |
4 | Kaffrine | 11.262 | 566.992 | Kaffrine | |
5 | Kaolack | 5357 | 960.875 | Kaolack | |
6 | Kédougou | 16.800 | 152.357 | Kédougou | |
7 | Kolda | 13.771 | 662.455 | Kolda | |
8 | Louga | 24.889 | 874.193 | Louga | |
9 | Matam | 29.445 | 562.538 | Matam | |
10 | Saint-Louis | 19.241 | 908.942 | Saint-Louis | |
11 | Sédhiou | 7341 | 452.994 | Sédhiou | |
12 | Tambacounda | 42.364 | 681.310 | Tambacounda | |
13 | Thiès | 6670 | 1.788.864 | Thiès | |
14 | Ziguinchor | 7352 | 549.151 | Ziguinchor |
Befölkring
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Spriiken
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Seenegal as en lun faan föl spriiken. Fraansöösk as det amtelk spriik faan't lun. At spriik wurd uun det koloniaaltidj iinfeerd. Wolof as at mamenspriik faan amanbi 50% faan a befölkring an at ferkiarspriik faan at miast faan a lidj uun't lun. Det as ian faan a natschunaalspriiken faan Seenegal. Öler natschunaalspriiken san:
Histoore
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Üüs kolonii
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Dön Fraansuusen lai 1659 at siidlung faan Saint-Louis üüb en eilun nai bi de nuurdwaasteeg grünj. A feestlun kaam man bluat uun det naist heleft faan det 19. juarhunert oner hör kontrol. 1895 wurd at kolonii dial faan det Fraansöösk Waast-Aafrika Föderatschuun. Seenegal wiar faan 1959 tu 1960 tup mä Maali dial faan det Maali Föderatschuun uun det Fraansöösk Komuniteet.
Suwereniteet
[Bewerke | Kweltekst bewerke]20 August 1960 wurd at lun suwereen. Léopold Sédar Senghor wiar de iarst president ap tu 1981.
Politiik
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Seenegal as en republiik. A president faan't lun sant 2012 as Macky Sall.
Wiartskap
[Bewerke | Kweltekst bewerke]At weering faan't lun as de waastaafrikoons CFA-Franc, wat faan det Waastaafrikoons Sentraalbeenk ütjbroocht wurt.
Kwelen
[Bewerke | Kweltekst bewerke]